Jadwiga z Modrzewiowej doliny, cz.3 - "Żywioły uczuć"

  

    Kilka miesięcy potem, gdy Jadwiga była już w bardzo widocznej ciąży Walenty zaczął na dłużej znikać z domu. Znowu przyzywały go jego kawalerskie upodobania. Chodził nie wiadomo gdzie i czasami wracał dopiero przed brzaskiem, waląc się do łóżka bez słowa, obejmując żonę mocno i zionąc na nią zapachem najgorszej gorzałki. Potem spał aż do południa a ciężarna Jadzia sama uwijała się po gospodarstwie, nie mając nikogo do pomocy. Teściowa rzadko teraz wychodziła ze swej izby. Wprost o mdłości przyprawiał ją widok wielkiego brzucha synowej. Był dla niej widocznym dowodem przewagi, znienawidzonej przez nią młodej kobiety. Czuła się odrzucona i zdetronizowana, chociaż Jadwiga nadal starała się, jak tylko umiała najlepiej, by dogodzić matce, usługiwać jej i pielęgnować staruszkę w chorobie. Nigdy jednak nie usłyszała od niej choćby jednego, dobrego słowa. Na widok Jadzi Rozalia robiła zawsze niechętną, zaciętą minę i mówiła tylko to, co uważała za konieczne. A były to wieczne narzekania na złą kuchnię synowej, na jej panoszenie się, na zaprowadzenie w obejściu nowych porządków. Na domiar złego teściowa zauważyła, że Jadwiga lubi wieczorami coś bazgrać w jakimś zeszyciku i pewnego dnia, gdy synowa zajęta była wieczornym udojem krów Rozalia zakradła się do alkowy młodych i ze skrzyni Jadzi wydobyła schowany tamże zeszyt. Na widok rysuneczków zaśmiała się pogardliwie a potem w przypływie złości po prostu wrzuciła kajecik do pieca…

   Jadzia jeszcze tego samego dnia domyśliła się, że to matka męża ukradła jej własność. Zobaczyła swoje rzeczy w skrzyni rozgrzebane i rozrzucone byle jak a niebieska chustka, którą zawsze owijała zeszyt leżała porzucona na podłodze. Dostrzegła też tryumfalny błysk w oczach teściowej, gdy przed snem poszła zmienić jej opatrunki na nogach. Jakże chętnie wypłakałaby się teraz w ramionach męża! Ale nie mogła tego zrobić, gdyż Walusia znowu w domu nie było. Ich ogromne łoże stało puste i zimne a ona z trudem się położyła, niezdarnie układając się na boku i cicho jęcząc, bo coś zakłuło ją mocno w brzuchu.

- Żeby tylko z dzieciątkiem było wszystko w porządku! – pomyślała z nagłym lękiem - Żebym tylko nie była w domu z Rozalią sama, gdy się już wszystko zacznie… 

   Kilka dni potem, tuż przed Bożym Narodzeniem chwyciły ją pierwsze bóle. Na szczęście mąż był wówczas przy niej, więc zaraz zaprzągł wóz i pojechał do sąsiedniej wsi po mieszkającą tam akuszerkę. Przywiózł ją ze sobą akurat na czas. Jadwiga klęczała przy łóżku i cicho jęczała, zaciskając mocno nogi, bo dziecko mocno już pchało się na świat.

Urodziła śliczną, miedzianowłosą dziewczynkę, która swym krzykiem wypełniła z miejsca cały dom a rodziców ogarnęło wielkie wzruszenie i zachwyt nad tą maleńką, powstałą z nich dwojga istotką. Walenty tulił dziecko serdecznie i patrzył na swą zmęczoną, ale bardzo szczęśliwą zonę z czułością i pokorą. Nagle poczuł wyrzuty sumienia, że tak ją ostatnio zaniedbywał i postanowił sobie, iż odtąd każdą chwilę będzie spędzał z żoną i córką.

Ale jego postanowienie trwało niecałe dwa miesiące i gdy po tym czasie zapragnął kochania się z nią, a ona, wciąż obolała i zmęczona odmówiła zdenerwował się i wybiegł z domu. Był mroźny luty i Jadwiga wybaczyć sobie nie mogła, że tak z nim postąpiła.

- Trzeba było pozwolić, wycierpieć swoje, byleby w domu został – myślała kołysząc małą Zosię w ramionach i spoglądając z trwogą w ciemne, pokryte gwiazdkami mrozu okno.

- Chłop swoje potrzeby ma i lepiej, by je zaspokajał w domu a nie u obcych bab – robiła sobie nadal wyrzuty i płakała z bezradności, zdając sobie sprawę, dokąd mógł pójść jej mąż.

   To Rozalia nie omieszkała uświadomić ją w tym względzie. Jakiś miesiąc po porodzie, gdy Walenty poszedł wydoić rano krowy i nakarmić świnie a Jadwiga siedziała właśnie przy piecu, karmiąc piersią córeczkę, naraz do izby weszła o lasce teściowa. Sapiąc głośno usiadła na stołku i bez słowa wpatrzyła się w synową i dziecko.

- Czy myślisz, że mój syn zawsze Cię będzie kochał? – zapytała nagle, zerkając z niechęcią na miedziane loki wnuczki.

- O co matuli znowu chodzi? – szepnęła Jadwiga i spojrzała spłoszona na zaciętą minę Rozalii.

- Jak to o co? To nie wiesz, że Twój mąż ma kochanicę we wsi? To nie wiesz, gdzie po nocach łaził? – odrzekła z satysfakcją stara kobieta i syknęła, bo zapiekły ją mocno nowe rany na łydkach.

- A jeśli nawet tak jest, to po co matka mi to mówi? – powiedziała z przykrością Jadzia i ucałowała główkę Zosi.

- Powinnaś wiedzieć! A jak skończy z tą dziewuchą, to będzie miał następną! Zawsze taki był. Toś nie słyszała o tym, idąc za niego za mąż?

- Nie, nie słyszałam. I nie chcę o tym słyszeć! – zawołała z rozpaczą Jadwiga, budząc tym niechcący córeczkę. A potem tuląc mocno dziecko do siebie i osłaniając je przed złym wzrokiem teściowej wybiegła z izby, natykając się w drzwiach na rumianego od mrozu Walentego.

- Co się stało? Czy z dzieckiem coś złego? – zapytał trwożnie, wstrząśnięty widokiem jej pełnej cierpienia  twarzy.

- Matki swojej się zapytaj! – wykrzyknęła ochryple – I zostaw mnie w spokoju!

Schowała się z Zosią w alkowie i tam drżąca od gniewu i bezsilności stanęła przy oknie, spoglądając na pokryty śniegiem las modrzewiowy. Kiedyś tak jej się tutaj podobało a teraz wszystko zdawało się obce, brzydkie, niemiłe. Zatęskniła do swoich pól i wzgórz. Zapragnęła wrócić do chaty rodziców i wtulić się w kogoś bliskiego…Ale przecież dom rodzinny stał teraz pusty i nikt tam na nią nie czekał.

   W tym czasie Walenty odbywał z matką trudną rozmowę. Jedną z wielu, jakie przyjdzie mu jeszcze odbyć, ale jak zwykle zakończoną bez najmniejszego porozumienia i życzliwości z jej strony.

- Czy matka naprawdę nie chce bym był szczęśliwy? Musicie to wszystko matko niszczyć? – mówił podniesionym głosem, chodząc nerwowo po izbie.

- Synku! Jak możesz tak mówić!? Mlekiem Cię swoim wykarmiłam, do łona tuliłam a Ty mi się teraz tak odwdzięczasz? – żaliła się Rozalia, pociągając nosem i patrząc z wyrzutem na syna.

- Ja Cię matulu poważam i oboje z Jadwigą staramy się o matkę dbać, jak tylko można najlepiej. Czy to tak trudno zauważyć? Czy może matka nie chce tego widzieć? – krzyczał wzburzony, szukając po kredensie schowanej tam flaszki wódki.

- Nikt mnie w tym domu nie rozumie! Chcecie, bym jak pies zdechła i nie robiła Wam już kłopotu! – narzekała staruszka, czerpiąc dziwaczną przyjemność ze wzburzenia syna.

- A skoro matce tu u nas tak źle, to czemu nie pojedzie na jakiś czas do Eweliny? Z tego, co pamiętam, moja siostra nieraz matkę do siebie zapraszała! – odważył się powiedzieć na głos to, o czym od dłuższego już czasu rozmyślał. Jego siostra mieszkała w kamienicy w mieście. Wydała się za urzędnika z powiatu i nieźle jej się wiodło. Na pewno umiałaby zadbać o matkę a przede wszystkim dać jemu i Jadwidze na jakiś czas odetchnąć od nieznośnego towarzystwa Rozalii.

- Ja tam nigdzie się nie wybieram! Tu jest moja ojcowizna i tu aż do śmierci zostanę! – zawołała z oburzeniem staruszka i jak tylko umiała najszybciej wytoczyła swe tęgie ciało z izby kuchennej.

   Walenty został sam i znalazłszy wreszcie upragnioną butelkę pociągał z niej raz za razem tęgie łyki, przynoszącej ukojenie gorzałki. Potem, już rozluźniony poszedł do żony i córeczki aby pokajać się za swoje i matczyne grzechy i obiecać, że odtąd wszystko już będzie w porządku i żadna przykrość Jadwigi w tym domu nie spotka.

   Ale w marcu, jak to w marcu na cały świat naszło wiosenne ożywienie i miłosne opętanie. Kotki miauczały, wyginając nocą swe łaknące zaspokojenia ciała. A chłopaki z dziewczynami gziły się po stodołach, chichocąc i baraszkując aż do świtu. Także i Walentego ciepły czas z domu wyganiał. Znowu przepadał gdzieś na całe dnie i noce. Znowu wracał, pełen wyrzutów sumienia i źdźbeł siana we włosach…

A czując, jak jest nie w porządku wobec Jadzi, wiedząc że okrucieństwem byłoby zostawianie gospodarstwa na jej tylko głowie, zatrudnił do pomocy dziewkę i parobka.

   Jadzia wcale nie poczuła się z tego powodu lepiej. Cóż jej było po tych obcych ludziach, kręcących się po chałupie, gdy nie było do kogo się przytulić ani z kim pogadać? Czuła się straszliwie samotna i gdyby nie Zosia uciekłaby z Modrzewiowej doliny byle dalej od tego pełnego zgryzot miejsca.

   Latem wybrała się z dzieckiem na rękach do odległego o dwa stajania sklepiku. Miała ochotę odetchnąć innym powietrzem, zapomnieć o codziennych problemach, spotkać jakichś sympatycznych, rozmownych ludzi.

Wymieniła parę życzliwych słów ze sklepową. Kupiła kawę zbożową i cukier. A gdy już miała wychodzić ze sklepu, ktoś nagle zagadnął ją w dziwny sposób.

- I jak tam się miewa Rozalia? Nie wspomina czasami o mnie? – zapytała młoda, pszenicznowłosa kobieta, która stanęła tuż za Jadzią, zerkając zza jej ramienia na śpiącą Zosię.

- A o kim miałaby wspominać? Ja nie wiem, kim Wy kumo jesteście – odrzekła Jadwiga, spoglądając z niepokojem w oczy nieznajomej kobiety i kryjąc przed wścibskim spojrzeniem twarzyczkę śpiącej Zosi.

   Tamta zaśmiała się tylko i pociągnęła Jadzię, by wyszła z nią przed sklep. Tam, w błocie kucała kilkuletnia, rudowłosa dziewczynka, bardzo kogoś Jadwidze przypominająca.

- To ja miałam zostać synową Rozalii! Na pewno razem byśmy się jakoś dogadały. Kiedyś bardzo sprzyjała mnie i Walusiowi! – wypaliła nieznajoma i zawołała do bawiącego się błotem dziecka:

- A choć tu Rozalka i przywitaj się z siostrzyczką!

Jadwigę w tej chwili oblał zimny pot a na twarz wystąpił gorący rumieniec. Ubłocona dziewczynka popatrzyła na nią wielkimi, piwnymi oczami jej męża a potem podeszła do obu kobiet, ni z tego ni z owego pytając:

- To ja mam dwie mamusie?

Jadwiga zadrżała i nie umiejąc głosu z siebie wydobyć, po prostu odwróciła się i biegiem, z dzieckiem na rękach ruszyła w drogę powrotną do domu, słysząc za sobą śmiech tamtej kobiety i dźwięczny głosik rudowłosej dziewczynki.

Pierwszą osoba, którą spotkała po wejściu do domu była Rozalia, zerkająca na nią z podejrzliwą ciekawością:

- A Ty, czego tak lecisz? Diabła we wsi spotkałaś, czy co?! – gonił ją szyderczy śmiech teściowej.

Jadwiga ułożyła Zosię w łóżeczku a potem jak burza wybiegła z chaty, chcąc jak najszybciej odszukać męża. Oczywiście niegdzie nie mogła go znaleźć. Nie było go w stodole, ani w stajni. W drewutni przy układaniu bali drewna jesionowego uwijał się parobek. Na polu hulał wiatr i kłosy dojrzałego żyta uginały się z głośnym, pełnym poddania poszumem. Jaskrawożółty rzepak i wyglądające spoza niego łany maków układały się w kolorowy, uczuciami tętniący pejzaż.

   Coś ją natchnęło, by pobiec do modrzewiowego lasu. O tej porze roku był on pełen miękkiej, ścielącej się wszędzie trawy i pachniało w nim oszałamiająco igliwiem i grzybami. Po jakimś czasie Jadzia zobaczyła słoneczną polankę a na niej szałas pasterski. Z szałasu dobiegały jakieś śmiechy i szepty. Jadwiga już wiedziała co, a raczej kogo tam znajdzie, ale czuła dziwną potrzebę by wejść tam i na własne oczy przekonać się o tym, czego do tej pory tylko się domyślała, lecz czego tak naprawdę nie chciała przyjąć do wiadomości.

Skradając się podeszła bliziutko i przez prześwitujące gałązki brzozy, z której zbudowany był szałas zajrzała do środka.

   Zobaczyła leżącego na suchych liściach Walentego i dosiadającą go okrakiem zupełnie nagą, czarnowłosą Wiśkę, dwudziestoletnią córkę sąsiada. Oboje półprzytomni, spoceni i najwyraźniej bardzo szczęśliwi falowali w jednym rytmie sapiąc, jęcząc i chichocąc na zmianę. Obok nich leżała porzucona biała koszula Wiśki i jasne portki mężczyzny…

 Jadzia wpadła w istny szał. Złapała jakiś patyk i krzycząc zaczęła nim okładać dziewczynę i męża.

-  Jak zwierzęta! Jak zwierzęta się tu gżą! Wynoście się stąd! Bo pozabijam! Zatłukę jak psy bez litości!

Wiśka zapiszczała przeraźliwie i okrywając się byle jak swoją koszulą zwiała, co sił w nogach, oglądając się raz po raz z przerażeniem na wściekłą Jadwigę.

   Tamta rozjuszona nie przestawała okładać swego wiarołomnego męża, który skulony i dziwnie pokorny bez sprzeciwu przyjmował jej uderzenia. Skończyła go bić chwilę potem, gdy patyk się złamał a w niej całkiem złamało się serce i ochota do życia. Upadła na zdeptaną trawę obok szałasu, twarz ukryła w dłoniach i zaniosła się strasznym płaczem.

   Waluś usiadł obok niej i cicho pojękując, bo bolały go szramy po żoninych razach, gładził ją po głowie i szeptał bezradnie – A cichajże Jadziu, cichaj…