Sekret naszego domu. Cz.2 - "Opowieść o Staszku"

   - Staszek był chorym, bezradnym życiowo człowiekiem – opowiadała dalej sąsiadka

 - Odkąd umarli mu rodzice przez wiele lat mieszkał tu zupełnie sam, za towarzystwo mając tylko kota przybłędę i kolesiów od wódki. A ci naciągali biednego Stasia na co tylko się dało, wykorzystując go bez żadnej przyzwoitości. Wyprzedawał więc pomału wszystko, co miał. A w domu i w obejściu, w ostatnich latach, nie robił nic – dodała rozglądając się z troską po kątach naszego domu.

I my rozejrzeliśmy się wokół po raz nie wiadomo, który, wzdychając ciężko. W chwili, gdy się tu wprowadzaliśmy poza zepsutą lodówką, starą kuchenką gazową, kilkoma meblami i świętymi obrazami na ścianach nie znaleźliśmy wiele więcej.

- To, czego Staszek nie sprzedał, rozdrapali jego spadkobiercy. Ci Iksińscy, od których ten dom kupiliście – w tonie jej głosu pojawiło się dziwne rozdrażnienie – A żebyście widzieli, jak podstępnie wkradali się w jego łaski! Jak go omotywali na spadek licząc? A przecież to tylko dziesiąta woda po kisielu! Prawie żadna rodzina!

Sąsiadka zamilkła raptem tak, jakby chciała coś jeszcze dodać, coś, co cisnęło jej się na usta, ale w porę się powstrzymała. Widać było w jej oczach ogrom obudzonych na nowo emocji, związanych z tamtymi latami.

- Przychodził do nas często. Głodny, brudny, pijany. Jeść mu dawałam, ciuchy do prania zabierałam, do głowy mu wbijałam żeby się opamiętał, żeby przestał pić i zadawać się z tymi ludźmi…  Ale gdzież tam! Nie posłuchał! Chory był i naiwny jak dziecko… - powiedziała z żalem i nieznaczną jakby pretensją w głosie

- Chorował na depresję i się nie leczył, prawda? - zapytałam (sama domyślałam się tego od jakiegoś czasu, bo w szufladach kuchennych znalazłam mnóstwo niezrealizowanych recept na środki psychotropowe).

- To z tej samotności i pijaństwa tak mu na głowę padło – ciągnęła dalej sąsiadka, rozsiadając się wygodniej na zielono wyściełanym krześle po Stasiu

- A szkoda człowieka, bo mądry był i pamięć do dat i liczb miał nadzwyczajną. Lubił czytać. Zbierał ciekawe wycinki z gazet. I jak czasem coś tak mądrze powiedział, to ludziskom szczęki opadały! - uśmiechnęła się na wspomnienie tego i widać było, że musiała kiedyś lubić po swojemu tego biednego Staszka.

A mnie się znowu skojarzyło, że podczas sprzątania kredensu natrafiłam na mnóstwo zeszytów z wklejonymi tam zdjęciami z czasopism przyrodniczych i podróżniczych. Był też słownik ortograficzny. Kilka rozlatujących się książek J. Verne’a i równie zdezelowany „Pan Wołodyjowski”... Tyle po ludziach zostaje. Jakieś tropy, strzępy, fragmenty cudzej pamięci…

- A jakie tu kiedyś wielkie gospodarstwo było! Największe chyba w okolicy! Krowy, konie, świnie, wozy, traktor nowiuśki, kilkanaście hektarów zbóż i ziemniaków, lasy ogromne. Rodzice Staszka bardzo pracowici byli. Nic więcej z tego życia nie mieli tylko tę pracę i pracę. A on roztrwonił to wszystko, przepił i już… - znów zamilkła i zapatrzyła się w ciemniejące w wieczornym zmierzchu za oknem kontury stodoły i budynków gospodarczych.

- Ja już będę musiała lecieć, bo mój mąż będzie się o mnie martwił! – zerwała się naraz z miejsca i chciała natychmiast ruszyć do wyjścia.

- Posiedź jeszcze Wandziu! Prosimy serdecznie! Tak miło się rozmawia przecież. Niedaleko masz do domu, to się Twój Władek na pewno nie martwi. Wie przecież gdzie poszłaś - zakrzyknęliśmy oboje, usadzając ją znowu na krześle. Nie bardzo protestowała przeciw temu, wiec pewnie ta jej nagła chęć wyjścia była tylko ot tak - pro forma…

 Nawiasem mówiąc, Władyś to był ów mocarny mężczyzna, który pomógł nam pierwszego dnia wnieść nasz materac do domu. Nie wyglądał nam wówczas na człowieka, który martwiłby się z lada powodu. Zresztą przy bliższym poznaniu zyskiwał jeszcze więcej. Spokojny, grzeczny, opanowany i ujmująco skromny…Zresztą to opowieść na całkiem inną historię!

Wróćmy, więc do tamtego wieczoru i pierwszej z wielu, jakie jeszcze przyszło nam odbyć, rozmowy o nieszczęsnym Stasiu.

- A czemu był sam? Czemu się nie ożenił? - zapytałam o sprawy zasadnicze, jak to kobiety zazwyczaj czynią!

- Miał kiedyś dziewczynę. W młodości. Matka mu ją z głowy wybiła. Zakazała spotykania się z nią. Niby, że on bogaty a tamta biedna. Posłuchał, bo go wydziedziczeniem straszyła. Rodzice strasznie nim rządzili i za nic go mieli. A przecież odkąd im pierwszy, kaleki synek umarł tylko Staszek im został! Też zresztą pokręcony taki, po źle leczonej w dzieciństwie krzywicy. Kto miał wtedy czas na zajmowanie się dzieciakiem... 

   Kobieta wróciła myślami do tamtych dawnych lat i nagle wykrzykneła, przypomniawszy sobie wyraźnie jakiś obrazek z przeszłości

- Czego ja się tu napatrzyłam! Jak oni to dziecko traktowali. Zawsze zabierali go ze sobą na pole, bo w domu nie miał się kto malcem zając. I razu pewnego idę ja na grzyby i widzę, jak ten dzieciak zanosi się strasznym płaczem, siedząc na barana u ojca, a matka, ta jędza z piekła rodem, idzie za nimi i dźga go widłami od siana żeby płakać przestał! No moi Państwo kochani! Jak tak można z dzieckiem robić?! 

 Wandzia kipiała wprost z oburzenia i przeżywała tamtą scenę tak wyraźnie, jak gdyby widziała to przed chwilą...

 - A  i jak dorósł wcale lepiej nie było - dodała 

-  Niekiedy mu wmawiali, że jak umrą to on ich wielkie bogactwa odziedziczy. Wielki pan będzie, co to wybierze sobie dziewuchę, jaką tylko będzie chciał . Krzyki do nas czasami dochodziły, jakie na syna urządzali. A on cichy i posłuszny robił tylko, co mu kazali – odpowiadała Wandzia, kiwając głową ze współczuciem.

- I tak na tym wyszedł! - westchnęłam, próbując wyobrazić sobie smutne życie tego człowieka, jego zahukanie a potem samotność w tym wielkim domu, który wcale mu szczęścia i bogactwa nie przysporzył.

- To i nie dziwota, że zwariował w końcu chłopak - mówiła znów sąsiadka 

-  Jakieś omamy miał. Jakieś plany dziwne sobie roił i ludziom o tym opowiadał. Na pośmiewisko tylko! Biegał czasem zimą po polu, w koszuli tylko i krzyczał coś, sam do siebie i do tych ptaków chyba na niebie. Sąsiadów straszył, gdy nocą nagle taki podniecony, pijany, półnagi do okien pukał a i niekiedy te okna kamieniami wybijał. Czasem naprawdę strach było go do domu wpuścić…

 -A żal było człowieka… - wspominała dalej kobieta, energicznie mieszając cukier w kolejnej herbacie, którą jej zaparzyłam.

- A byli tacy, co głupoty o nim opowiadali, że chłopców bardziej woli, że po lesie gdzieś się z nimi, nie wiadomo po co włóczy. Że im wódkę stawia a oni z nim… potem wiadomo, co robią! Ale ja tam w takie plotki nie wierzę! - żachnęła się sąsiadka, patrząc z mieszaniną wstydu i oburzenia w nasze oczy

- Oj, nie miał on przyjaciół a i dalsza rodzina nie bardzo o niego dbała. Na dodatek pieniądze po rodzicach się skończyły a on nie robił nic, by gospodarstwo przynosiło jakiś dochód. Aż wreszcie ktoś mu pomógł o rentę się wystarać, z racji tej jego depresji. I wyobraźcie sobie, że ledwo tę rentę dostał, to za parę dni już go na świecie nie było! - wykrzyknęła niepogodzona wciąż z tym trudnym do pojęcia faktem Wandzia

- Powiesił się! - dopowiedziałam cicho, patrząc w napięciu w jej rozgorzałe uczuciami oczy

- Tak, powiesił. Na Waszym strychu! A mój Władyś go po paru dniach tam znalazł, drzwi wyważając….

Ciąg dalszy nastąpi…