Od kurczaczka do koguta

  Nadeszła długo wyczekiwana chwila, gdy z włożonych do inkubatora jajek zaczęły wylęgać się nam kurczaczki. Po dwudziestu dniach od początku inkubacji do naszych uszu zaczęły dochodzić nieśmiałe stukania dziobkami w skorupki, delikatne ćwierkania i popiskiwania piskląt. Inkubator umieszczony jest w pokoju stołowym, tuż obok naszej sypialni abym mogła słyszeć wszystko i czuwać oraz przyjść z ewentualną pomocą bezbronnym maleństwom. Moja pomoc polega na tym, by odlepić od nich resztki zaschniętej błonki, kawałek przylgniętej skorupki a potem obserwować delikwenta, czy wszystko z nim porządku i czy da radę samodzielnie wyjść z jajka. Ważne jest by pisklaki umiały tego dokonać bez pomocy. Jest to dla nich swoisty test zdrowia, dojrzałości i gotowości do życia poza bezpieczną przystanią jaja. Nie raz już przekonałam sie, iż jeśli wyjmę malucha z jajka, litując sie nad jego nieporadnością czy słabością, to potem taki pisklak nie przeżywa nawet kilku dni albo egzystuje nadal jako nieszczęsna, gnębiona przez inne kury kaleka. 
   Niekiedy wykluwanie trwa aż trzy dni, trzeba więc być w pobliżu i cierpliwie obserwować wnętrze inkubatora. Wcześniej, od momentu umieszczenia jajek w inkubatorze codziennie po kilka razy musiałam je specjalną wajchą obracać w inkubatorze, dolewać doń wody, bo kurczaczki potrzebują określonego poziomu wilgotności i sprawdzać temperaturę, która powinna oscylować w granicach 38 – 39 stopni Celsjusza.

   I oto pojawiają się na tym świecie małe, pasiaste, niewinne pisklęta zielononóżek kuropatwianych. Nie są podobne do zwykłych kurczaczków. Tak samo, jak ich jajka różnią się kształtem od zwykłych, wiejskich jaj. Widząc w sklepie jajka sprzedawane jako jaja zielononóżek bez trudu wykrywam oszustwo handlarzy czy też ich nieświadomość jaki towar usiłują sprzedać. W najbardziej ekskluzywnym supermarkecie w Rzeszowie jajka zielononóżek sprzedawane są po 1 zł i 50 gr. To bardzo dużo, ale ludzie kupują bez zmrużenia oka, wiedząc, iż to bardzo zdrowe, nieporównywalne do innych pod względem smaku, zapachu i wartości odżywczych jajka. Jednak z przykrością stwierdzam, iż to, co oferuje ów supermarket, to wcale nie jajka zielononóżek. Cóż to zatem jest? Nie mam pojęcia. Wiem jedno – ludziom da się wcisnąć każdy kit a ci nieświadomi niczego, wierząc w rękojmię sklepu kupują byle co, chcąc żyć długo, zdrowo i szczęśliwie.

   Tymczasem na targach, na które często jeździmy z naszymi jajami jest mnóstwo niedowiarków, którzy prychają na widok oferowanych przez nas prawdziwych, świeżutkich jajek i z ogromną pewnością w głosie wmawiają nam, że to pewnie stare, zepsute jajca zwykłych kur. A w ogóle, to kupiliśmy je na pewno tanio w supermarkecie i teraz usiłujemy je sprzedać jako jajka od zielononóżek!  I na dodatek jakieś małe te nasze jajka i strasznie drogie (sprzedajemy je po złotówce!), gdy tymczasem obok babiny sprzedają większe, wiejskie jajka po siedemdziesiąt groszy!

   Gorzko się robi na duszy, gdy słyszy się takie brednie, ale cóż! Nikomu niczego nie udowodnimy. Nikomu, kto nie chce kupić nie wciśniemy jajek na siłę. Nie przebiorę się też za typową, wiejską babinę w chustce i gumofilcach byle tylko uwiarygodnić oferowany przez siebie towar.

   Jest, jak jest i wierzymy, iż ci ludzie, którzy znają się na rzeczy, poczytali trochę o zdrowotności jajek zielononóżek kuropatwianych oraz potrafią zaufać dwojgu miłym ludziom z górskiej, podkarpackiej wioski kupią jednak te jajka. Kupią, by przekonać się na własnej skórze jak pyszne są, jak dobrze wpływają na samopoczucie i jak nie umywają się do nich żadne inne. Na szczęście mamy kilkoro stałych odbiorców, którzy gotowi są brać od nas po kilkadziesiąt jaj za każdym razem, gdy tylko skończą im się poprzednie. Zazwyczaj to ludzie wykształceni, wiedzący jak wielkie ma znaczenie dla zdrowia jakość tego, co jemy. Ludzie schorowani, którym nie wolno jeść już śmieciowego, supermarketowego jedzenia i nastawiają się tylko na naturalną, nieprzetworzoną i nie nafaszerowaną niczym sztucznym żywność z ekologicznych, takie jak nasze, gospodarstw.

   Ale wracajmy do naszych milusich kurczaczków. Jak do tej pory wylęgło się nam ich szesnaście. Następne już wyłupują sobie dziurki w jajkach i lada chwila wyjrzą na ten dziwny, niezrozumiały dla nich zupełnie świat. Jeszcze nie wiadomo, jaką mają płeć. Po mniej więcej dwóch tygodniach kogutkom wykształcą się na główkach wyraźne grzebyczki i wówczas nie będzie żadnych wątpliwości. Na razie wszystkie wyglądają tak samo i wszystkie tak bardzo pragną żyć.

Przez pierwszy albo i drugi dzień nie będą nic jeść ani pić, bo mają jeszcze w sobie zapas substancji pokarmowych z okresu inkubacji. Potem zaczną niepewnie, ale z ogromną ciekawością podchodzić do pojemnika z wodą i jedzeniem by spróbować cóż takiego im mamusia dała. 

A cóż dała? Zazwyczaj jest to ugotowane na twardo jajko, posiekane drobno i wymieszane z kaszą manną, otrębami pszennymi, owsianką i odrobiną suchej kawy zbożowej, której dodatek przeciwdziała biegunkom u kurczaczków. Do przegotowanej, letniej wody w poidełku dolewa się parę kropel preparatu witaminowego. I tak wygląda menu przez kilka pierwszych dni. Potem dodaję do tego posiekanej, sparzonej uprzednio pokrzywy czy koniczyny. Następnie mielę w młynku do kawy pszenicę i taką połamane na grube kawałeczki dosypuję im do karmy.

   Zwykle przez pierwszy tydzień pisklaki mieszkają w wielkim pudełku, swoim pierwszym, wyścielonym sianem domku. Potem przenoszę je do innego pomieszczenia, gdzie stoi wielka skrzynia ze szklanym wiekiem. Tam mają więcej miejsca. Mogą sobie biegać, wskakiwać na żerdkę. Bawić się. Zabierać sobie najlepsze kawałki jedzenia (uwielbiają to!).Spać w różnych kątkach. I witać każde moje nadejście entuzjastycznym, pełnym optymizmu i zainteresowania świergotem.

   Bo ich przybrana mamusia będzie zabierać je codziennie na wybieg do ogrodu, gdzie na zielonej, świeżej trawce postawi dla nich bezpieczny, duży kojec. Tam będą wygrzewać się na słonku, skubać trawki i chwasty, nasłuchiwać odgłosów dorosłych kur, ich krewnych zza płotu. Na noc zostaną przeniesione z powrotem do swojej skrzyni, albowiem noce bywają chłodne a te maleństwa wciąż potrzebują dużo ciepła i troski.

   A po mniej więcej czterech tygodniach całkiem duże już kurczaczki powędrują na stałe do swego letniego domku w ogrodzie, gdzie zamieszkają z czekającą tam na nie białą, kaleką kurką czubatką – Ramoną. Ona troskliwie, jak to zawsze do tej pory bywało zaopiekuje się nimi jak dobra ciotka i nauczy, co warto jeść, gdzie się schować przed słonkiem czy podejrzanymi odgłosami z ogrodu (szczekania Zuzi, wrzaski kogutów, hałaśliwie przejeżdżające obok domu traktory i kombajny, rzadziej samochody).

   Po kolejnych kilku tygodniach, gdy staną się już duże i wytrzymałe na skoki temperatury oraz gotowe do spotkania z dorosłymi kurami zostaną przeniesione do dużych kurników. Na początku będzie im ciężko, bo w kurnikach obowiązują prawa dżungli i liczy się tylko siła oraz szybkość w zdobywaniu pokarmu oraz szacunek dla praw starszych. Wreszcie przyzwyczają się do tego, oswoją ze wszystkim, nabiorą ciekawości oraz ochoty do dalszej eksploracji otoczenia. Wówczas z radością i niedowierzaniem odkryją jak wielki i wspaniały jest świat! Bo z kurników można wyjść do wielkiego, zajmującego prawie 15 arów ogrodu, gdzie biega się po ogromnej przestrzeni trawy i ziemi. Chowa się pod krzewy dzikiego bzu, między nieścinane specjalnie dla nich chaszcze, pod młode drzewka. Wyjada się smaczne robaczki i dżdżownice z mokrej po deszczu gleby. Odkrywa się postawiony specjalnie dla kur ogromny wigwam, zbudowany z gałązek malin oraz łodyg kukurydzy. Tam znajduje się cień, spokój, miejsce do grzebania w wilgotnej ziemi.

   A gdy mija wiosna, lato i jesień kury oraz koguty nieubłaganie żegnają się ze swym cudnym ogrodem i spędzają kilka miesięcy w kurnikach marząc o nadejściu ciepłych, dających swobodę dni. Dorastają przez ten czas, dojrzewają. Młode kury zaczynają znosić jajka. Na początku są one małe i pojawiają się z rzadka, ale na wiosnę codziennie zbiera się z kurników po kilkadziesiąt jaj i sprzedaje się je na targu albo poprzez Internet czy też rozdaje za darmo rodzinie i przyjaciołom.

   Żywot kogutów jest krótki i na wiosnę trzeba zmniejszyć ich liczebność, by swą nieposkromioną seksualnością nie męczyły kur oraz by nie walczyły ze sobą bezwzględnie. Przestały już być słodkimi, niewinnymi kurczętami. Nieuchronnie przychodzi, niestety, czas ich odejścia.

   W zeszłym tygodniu zawitały do nas wieczorem dwie zaprzyjaźnione sąsiadki i dokonały cięcia dwudziestu sztuk kogutków. Dla nich to normalne, konieczne, nie sprawiające żadnych oporów moralnych zajęcie. Przy zacinaniu i oprawianiu ptaków opowiadały ciekawe, kolorowe historie ze swojego życia i tak czas upłynął nam niezauważalnie do późnej nocy a oprawionych zgrabnie kogucich ciał przybywało tymczasem w wielkiej miednicy i przybywało. Teraz mamy zapas zdrowego mięsa kurzego na jakiś czas. Zuzia, koty oraz Cezary będą mieli, co jeść. A przyznam, że uwielbiają oni smak tego naturalnego, nie naszpikowanego żadną chemią drobiu. Ja w ogóle nie przepadam za mięsem, a poza tym czuje jakieś wewnętrzne opory przed konsumpcją wyhodowanych przeze mnie kogutów. Może kiedyś mi to minie, może nie…?

   Tak czy siak cykl się zamyka. Nowe Życie powstaje. Stare Życie musi odejść. Tak to w naturze jest i trzeba się z tym pogodzić. Tutejsi ludzie powiadają, że na to się właśnie kurczaki chowa, aby je potem zaciąć i zjeść. I pewnie mają rację…

   Tymczasem w inkubatorze słyszę nowe, radosne ćwierkanie. Och, to siedemnasty pisklaczek pcha się wytrwale na ten najlepszy ze światów!