Emigrantki - cz.1 - "Tihoa"

   Saheera, Shadi, Tunde, Tihoa, Maneka, Sajuri  - oto niektóre z egzotycznych imion kilku niezwykłych kobiet poznanych przez mnie niegdyś w Australii. Chciałabym o nich napisać póki jeszcze coś pamiętam, póki polska codzienność nie wymaże zupełnie kolorowych, australijskich migawek z mych wspomnień i snów. Chciałabym też w ten sposób być jeszcze raz bliżej nich i przypomnieć sobie najbardziej wzruszające, ciepłe momenty, w których byłyśmy razem i dzieliłyśmy się swoimi doświadczeniami, wspomnieniami i marzeniami.

   Gdzie je spotkałam? W szkole języka angielskiego, do której uczęszczałam w rok po przyjeździe do kraju kangurów. Rząd australijski gwarantuje bowiem każdemu emigrantowi prawo do bezpłatnej, kilkusetgodzinnej nauki angielskiego. Można szlifować ten język na każdym poziomie. Można też sukcesywnie poznawać jego podstawy.

   Moja angielszczyzna w momencie osiedlenia się tam była na dość marnym poziomie. W młodych latach chodziłam wprawdzie na roczny kurs językowy a kilka miesięcy przed przylotem na Antypody przerobiłam samodzielnie kilka podręczników gramatycznych by przypomnieć sobie cokolwiek. Zdawałam sobie jednak sprawę, iż w zetknięciu z językiem mówionym moja książkowa wiedza na niewiele się zda. I rzeczywiście! Zawstydzona i nie pojmujaca co najmniej połowy z tego, co na miejscu do mnie mówiono baraniałam zupełnie i czułam się jakbym przebywała na obcej planecie. Najchętniej we wszystkim zdawałabym się na Cezarego, chowając się wciąż za nim i nim się wyręczając. Jednak zdawałam sobie też sprawę z tego, że zachowuję się jak dziecko i powinnam wreszcie przełamać swą nieśmiałość oraz lęk przed kontaktami z tubylcami. Dlatego wreszcie odważyłam się i zdecydowałam na pójście do owej szkoły dla emigrantów.

   Było to dla mnie niesamowite przeżycie! Sama przez siebie rzucona na głęboką wodę weszłam pierwszego dnia nauki do wieloosobowej, wielorasowej klasy, w której nikt nie mówił słowa po polsku a jedynym możliwym sposobem porozumienia było wydukanie z siebie czegoś w języku Szekspira oraz pilne wsłuchiwanie się w słowa nauczycieli i zawstydzonych swoją niewiedzą uczniów.

   Trafiłam do grupy dla początkujących, albowiem na testowej rozmowie z przyszłą nauczycielką z nerwów nie byłam w stanie wydusić z siebie ani słowa! Usiadłam przy stoliku z dwoma Chinkami, jedną Wietnamką, Etiopką, Sudanką i Białorusinką! Omal nie zakwiczałam z radości, gdy Białorusinka robiąc mi miejsce obok siebie odezwała się do mnie dziwną mieszanką rosyjskiego i angielskiego:

-Izwienitie, sorry, dawajcie zdies, sit down, siuda proszu!

-Wy gawaritie po russki?! – wyszeptałam z przejęciem, ciesząc się, że przynajmniej rosyjski nadal brzmi dla mnie znajomo i lata nauki w liceum oraz na studiach nie poszły całkiem na marne. Chwilkę poszeptałyśmy do siebie i już zaczęła się pierwsza lekcja.

   Powoli opadły ze mnie zbędne nerwy i emocje. Okazało się, że australijska nauczycielka mówi tak wolno i wyraźnie, iż byłam w stanie zrozumieć wszystko oraz wykonać bez trudu kolejne ćwiczenia i polecenia.

   Z dyskretną ciekawością przypatrywałam się koleżankom z mego stolika oraz całej, liczącej około dwudziestu pięciu osób grupie. Zdecydowanie najwięcej było w niej Azjatów i Afrykanów. Otaczały mnie śliczne Chinki, Tajwanki, Kambodżanki, Tajki i Japonki. Było tam także kilkoro Europejczyków – Rosjan, Ukrainek, jeden Hiszpan, Portugalczyk i jakaś samotna Bułgarka. Każde z nich znało parę słów po angielsku, jednak owa angielszczyzna, zniekształcona ich akcentami oraz dziwaczną artykulacją była zupełnie dla mnie nieczytelna. Jedyną osobą, która we wręcz czarodziejski sposób potrafiła nas zrozumieć była nasza nauczycielka, Judith.

   Okazało się także, iż najstarsza w grupie osoba – siedemdziesięciokilkuletnia Wietnamka Tihoa, przebywająca w Australii już od trzech lat mówi całkiem nieźle a na dodatek chętnie pomaga nieopierzonym emigrantom we wzajemnym zrozumieniu oraz w przełamaniu wstydu i lęku, będącego nieodłączną częścią tych pierwszych kontaktów.

   Przyjrzałam się jej z ciekawością i zauważyłam, iż jest niezwykle ciepłą, emanującą spokojem i pogodą ducha osobą. A nieskończone pokłady jej cierpliwości ośmielały koleżanki, by zagadywać ją chociażby na migi i prosić o pomoc w rozwiązywaniu językowych łamigłówek. Pewnie znacie takie osoby? Działające na innych jak blask domowego ogniska, jak siostrzana, serdeczna dusza, w cieple której chciałoby się przebywać stale i obdarzać ją w zamian sympatią i szacunkiem.

   W czasie przerwy śniadaniowej skwapliwie przysiadłam się więc do niej. I już wkrótce popijając gorącą kawę jadłyśmy zgodnie nasze przyniesione z domu wiktuały. Ja pochłaniałam zwykłe kanapki z sałatą i żółtym serem. Natomiast Tihoa wyciągnęła z koszyka kilka tajemniczych pudełeczek oraz pałeczki i już po chwili podglądałam dyskretnie, co też moja nowa koleżanka zajada. Niestety, spośród mnogości tych kolorowych, pachnących rzeczy rozpoznałam tylko ryżowe kulki oraz paseczki marchewki z selerem naciowym. Reszta była dla mnie egzotycznym, tajemniczym pokarmem o nieznanym mi zupełnie smaku. Tihoa bardzo sprawnie posługiwała się pałeczkami a ja, pełna podziwu dla tej nieznanej mi umiejętności obserwowałam z zapartym tchem, jak ani jedno ziarnko ryżu czy paseczek ryby nie spada jej z tych azjatyckich sztućców.

   Widząc moje zainteresowanie Tihoa wyciągnęła w moim kierunku największe z pudełeczek i poczęstowała opiekanymi pałeczkami krabowymi. Skosztowałam także chrupiących, słodkich w smaku łapek kurzych oraz pachnących anyżem ryżowych ciasteczek. Wszystko to, chociaż całkiem smaczne było dość dziwnie jak dla mnie przyprawione. Dominował w tym słodko-kwaśny posmak, zapach orientalnych przypraw i ziół. W zamian zaoferowałam jej jedną z moich kanapek i zdziwiłam się widząc, jak ostrożnie Wietnamka próbuje i poznaje tak prozaiczny dla mnie, lecz zupełnie nieznany jej smak chleba z serem.

Wreszcie uśmiechnęłyśmy się do siebie porozumiewawczo i każda z nas z westchnieniem ulgi powróciła do jedzenia swoich własnych przekąsek.

   I odtąd stało się naszym codziennym zwyczajem to milczące, wspólne, jedzenie śniadań w kameralnym kąciku sali jadalnej.

   Po kilku dniach przy pomocy prostej angielszczyzny oraz mowy na migi zaczęłyśmy rozmawiać ze sobą. Ona wypytywała mnie o zupełnie nieznaną jej Europę i daleką, nie wiadomo gdzie leżącą Polskę. Ja słuchałam jej opowieści o jej dzieciach i wnukach, do których przyjechała tu kilka lat temu z postanowieniem pozostania w kraju koali już na zawsze.

- Tęsknisz za swoim krajem? – zapytałam pewnego dnia, gdy Tihoa zamyśliła się nagle i zapatrzyła gdzieś w dal a jej codzienny, delikatny uśmiech został wyparty przez kilka łez, toczących się powoli po pomarszczonych policzkach Wietnamki.

Długo nie odpowiadała a wreszcie westchnęła głęboko, pogładziła moją dłoń i odparła:

- Tam zostało wszystko – wspomnienia z dzieciństwa, groby moich rodziców, cudowny zapach pól ryżowych…

- Masz pewnie dużo dobrych wspomnień? Ja też Tihoa, ja też… I chociaż jestem tu bardzo szczęśliwa, to tęsknię za rodziną, przyjaciółmi, polską przyrodą - szepnęłam i zrobiło mi się jakoś niewyraźnie na duszy.

Tihoa przez chwilę milczała. Patrzyłam na jej drobną, rumianą twarzyczkę. Na skośne, błyszczące odległym wspomnieniem oczy. Na całą jej delikatną, kruchą postać. Czy jeszcze kilka tygodni temu mogłabym przypuszczać, że jakaś stara Wietnamka stanie mi się tak dziwnie bliska i znajoma?

- Pamiętam czasy wojny. Trupy na ulicach. Moją umierającą z głodu mamę. Amerykanów, którzy krzyczeli na nas i odbierali jedzenie. Potem przez długie lata byłam bardzo biedna. Żebrałam. Musiałam ciężko pracować, ale poznałam męża, urodziłam dzieci i cieszyłam się życiem. Czułam się u siebie. Tutaj wszystko jest takie obce i wielkie – zwierzyła się wreszcie staruszka a potem rękawem kolorowej bluzki szybko otarła oczy i uśmiechnęła się tak, jak zwykle.

- Jestem głupią, starą kobietą! Mój syn tak się stara by było mi tu dobrze, a ja niewdzięcznica wciąż tylko narzekam! Opowiem ci lepiej Olga o mojej wycieczce!

- Opowiedz! – poprosiłam z ulgą, bo głupio mi się zrobiło, że naciągnęłam tę staruszkę na zwierzenia i teraz niepotrzebnie przeze mnie cierpi.

- Byliśmy wczoraj w City! Siedzieliśmy nad Yarra River i karmiliśmy kaczki! A potem wnuczek dał mi to serduszko. Popatrz! – i Tihoa wyciągnęła ze swojego koszyka kartonowe, ręcznie zrobione czerwone serce z wypisanymi na nim życzeniami urodzinowymi.

- Och, Tihoa! To Ty miałaś wczoraj urodziny? Wszystkiego najlepszego kochana! Dużo zdrowia i szczęścia! – uściskałam ją serdecznie a Tihoa znowu się popłakała. Tym razem z radości.

  W grupie z Tihoą spędziłam dwa tygodnie. Potem przeniesiono mnie do bardziej zaawansowanej językowo klasy. Tam poznałam następne serdeczne, interesujące kobiety, ale często w czasie przerw śniadaniowych przychodziłam do ulubionego kącika śniadaniowego. Tam czekała na mnie ciepło uśmiechnięta Tihoa…