Szły Jawory na wybory…

...Dolinami i wzgórzami niosła się wesoła pieśń

Szły Jawory na wybory, przemierzając całą wieś…

   Śpiewaliśmy w słoneczne, październikowe przedpołudnie zmieniając nieco słowa znanej, radzieckiej melodii bojowej, wędrując w towarzystwie Zuzi i Jacusia poprzez lasy, doliny, wzgórza, dróżki oraz bezdroża Pogórza Dynowskiego.

   Mieliśmy do wyboru dwa sposoby na dotarcie do naszej obwodowej komisji wyborczej. Pierwszy, to wsiąść w samochód i pojechać do centrum wsi, które w linii prostej mieści się od nas w odległości około sześciu kilometrów, jednak przejezdna trasa samochodowa wynosi ponad 20 km. Trzeba nią wytrwale sunąć dookoła po krętych, asfaltowych szosach i ginąc w dolinach a potem wspinając się na wzgórza przemierzyć dwie inne wsie. Niby to droga ciekawa, ale…znana! A Jawory lubią przygody, wyzwania oraz eksplorację nowych przestrzeni. Kochają też swoje psy a one z kolei kochają swobodne bieganie po pogórzańskich przestrzeniach. Samochodowe wyprawy to dla nich w najlepszym razie nuda a w najgorszym stres.

   Rachu, ciachu i Jawory postanowiły wyruszyć o wiele ciekawszą, ale wymagającą wytrwałości oraz kondycji, dośc okrężną, ale za to jakże urokliwą, wielokilometrową trasą. Wybory to tylko pretekst. A nam się chciało pójść daleko, daleko przed siebie. Jak za dawnych dobrych czasów. Oderwać się nareszcie od gruszek, czekającego na pocięcie drewna i innych zajmujących dłonie oraz myśli codziennych spraw.

- Damy radę! Zawsze przecież dajemy jakoś! – zawołał Cezary szykując swój koszyk na grzyby i scyzoryk a do płóciennej torby ładując smycze dla psów oraz rękawiczki dla nas. Dzionek, choć słoneczny zdawał się chłodny i wietrzny, dlatego zapiąwszy ciepłe kurtki i wcisnąwszy zimowe czapki na uszy ruszyliśmy przed siebie kuląc się z zimna.  

  

   Zerknęliśmy na zegarek. Właśnie minęła godzina dziewiąta. Z żalem zostawiliśmy gniewnie pomekujące w koziarni kozy, dawszy im pierwej na pociechę siana i owsa. Przez moment zastanawialiśmy się wprawdzie, czy nie wziąć meczącego towarzystwa ze sobą, jednak biorąc pod uwagę fakt, iż w centrum wsi ruch samochodowy może być wzmożony a kozy spłoszone mogłyby się rozpierzchnąć nie wiadomo gdzie, porzuciliśmy ten zbożny zamiar.

- Jednakowoż, byłby to cudowny widok! Jawory i cała ich drużyna wchodząca do lokalu wyborczego! – zawołałam chichocząc.

- Komisja wyborcza by zbaraniała! – odrzekł Cezary, gwiżdżąc na wwąchujące się w przydroże aromaty psy.

- Albo raczej skoziała! A my na pewno stalibyśmy się sławni na całą Polskę. Albowiem mało jest w naszej ojczyźnie tak prawdziwie patriotycznych a przy tym złożonych gatunkowo drużyn, czy może lepiej – stad! – dodałam, podskakując na jednej nodze jak mała dziewczynka. Na początku wszelkich pieszych wypraw mam zawsze w sobie tyle energii i animuszu, jakby nie obciążały mnie dziesiątki lat, jakby nie istniały dolegliwości kręgosłupa i stóp. Oczy mi błyszczą, buzia się śmieje, mam chęć iść dalej i dalej. Bez końca! A pod koniec wędrówki…? Ach, lepiej nie mówić!

   Tymczasem słoneczny poranek zachęca nas do porzucenia wszelkich lęków i zwątpień. Idziemy pełni siły i pogody. Gościniec rozpościera się przed nami jasny i szeroki. Z jednej strony widać pola, łąki i młodniaki. Z drugiej rozciąga się wielobarwny, bukowy las. Zuzia i Jacuś gnają przed siebie. Zanurzają się w chaszczach tarniny i jeżyn a chwilę potem wyskakują kilkadziesiąt metrów dalej spośród brzózek i buczyny. Przeganiają rezydujące tam bażanty. Podskakują w wysokich trawach i mkną za spłoszonym ptactwem niczym śmigłe strzały, poszczekując przy tym zgodnie na dwa głosy. Zuzieńkowym – grubym i Jacusiowym – piskliwym, jakby przechodzącym mutację. I byłoby wspaniale, gdyby nie samochody niedzielnych kierowców mijających nas raz po raz, zaburzających szumem silników i tumanami kurzu sielankowy spokój oraz beztroskę. 

- Wejdźmy tutaj w las! – decyduje wreszcie Cezary i z ulgą oddalamy się od warkoczących pojazdów.

- To co? Będziemy szli na początku liniją a potem odbijemy w stronę kapliczki? – pytam naszego kapitana i rozpinam kurtkę, bo zaczyna mi się robić ciepło.

- Zobaczymy! Najlepsza jest zawsze improwizacja, nieprawdaż? – odpowiada mój mąż z uśmiechem, bo wie jak lubię nowe ścieżki i zaskakujące zakręty.

„Liniją” nazywa się w naszych okolicach leśną drogę budowaną w czasie wojny przez Niemców i spędzanych do pracy przy niej okolicznych mieszkańców. Ma ona lepsze i gorsze odcinki. W tych lepszych wygląda prawie jak brukowana, porządna droga miejska. W tych gorszych to głębokie, zryte przez traktory koleiny pełne wody i bujnej, niemalże bagiennej roślinności. Brodzimy w nich ostrożnie żeby się nie przewrócić, nie uwięznąć w szlamowatej breji. W większości trasa liniji pokrywa się z widowiskowo pięknym, zielonym szlakiem, łączącym ze sobą wiele sąsiednich wiosek i przysiółków. A chociaż całymi kilometrami wędruje się poprzez lasy, paryje, ginące pośród łąk i dolin ścieżynki, przemierza pofalowane malowniczo, porośnięte buczyną, dębami i brzozami dzikie wzgórza nie sposób się zgubić. Wyraźne, zielone oznaczenia szlaku pojawiają się na drzewach co kilkanaście metrów.

   Ale oto zostawiamy za sobą znane dróżki i kierujemy się w zupełnie dziewicze dla nas strony. Mijamy ostatnie w naszych okolicach chaty i zaorane już na zimę pola. Przemierzamy opuszczone dawno temu, zdziczałe sady. Odtąd przed nami będą tylko przepastne lasy, pagórki i góry, potoki, sosnowe młodniaki, ogromne polany pełne wrotyczu, kaliny, dzikich róż oraz głogu. I podobnych do marcinków drobnych, jasnoliliowych kwiateczków.

   A na widnokręgu bogactwo odcieni listowia pobliskich lasów. W tle odległe, tajemnicze, okryte siną mgłą wzgórza. Panuje cudowna, pełna aromatów leśnych cisza. A pod nogami co i rusz wyskakują dorodne prawdziwki albo maślaczki. Okazuje się, iż w te odludne rejony nie dotarły watahy grzybiarzy. Tych, co to kijaszkami rozgrzebują kobierce liści i bez litości rwą maleńkie, niedorosłe jeszcze borowiki, nie dając im nawet ujrzeć światła słonecznego. 

   Schodzimy coraz głębiej w dół paryji. Przekraczamy kamienny, pokryty złotym listowiem mostek. W dole strumień pluszcze na kamieniach. Migocze między plamkami wirujących w jego nurcie liści. Psy piją do syta. Pyski im się śmieją.

- Ależ tu pięknie! – wzdycham i wystawiam twarz ku słońcu, zsuwając na tył głowy błękitną czapeczkę i pozwalając obeschnąć spoconemu czołu. Rozpinam fioletową bluzę. Szkoda, że to nie lato…Chętnie zzułabym gumowe butki i pobrodziła po zimnej rzeczce. Zerkam na lustro wody i dostrzegam nasze odbicia.  Pomarańczowa czapka Cezarego także tkwi na samym czubku głowy mego męża. Z zadowoleniem patrzę na jego rumiane policzki. Na jasnozielone, dresowe spodnie i solidne, upaprane wszechobecnym błockiem gumofilce.

- Wyglądamy jak wyrośnięte, beztroskie krasnoludki! Założę się, że nikt nie zjawi się na wyborach tak oryginalnie odziany! Zresztą ludzie przeważnie wybierają się do lokali wyborczych zaraz po kościele, wystrojeni w niedzielne, eleganckie ubrania. A my – ubłocone, przyozdobione odciskami psich łap krasnale!

- I dobrze! Niech się tam inni stroją jak chcą! Jawory mają swój styl! – śmieje się mój osobisty skrzat Czarek i dzielnie wspina się stromą ścieżką w górę. Mijamy wielkie buki i dęby. Patrzymy w górę, na przebłyskujący spomiędzy ubranych w oranż i żółć gałęzi błękit nieba. I nic nam więcej nie trzeba. Iść, ciągle iść w stronę słońca…

   Tymczasem nieodległe szczekania obcych Burków mówią nam, że zaczynamy zbliżać się do zabudowań ludzkich.

- Czas już chyba zapiąć smycze naszym psiakom. Zuzia jest grzeczna i niegroźna, ale Jacuś na widok jakiejś kury może się znowu zapomnieć. Trzeba dmuchać na zimne – zagwizdawszy przywołująco na Jacusia rzekł kapitan naszej wyprawy a ja przyznając mu rację kucnęłam przy drepczącej tuż za nami, wyraźnie już zmęczonej wędrówką Zuzi i przypięłam jej smycz. W samą porę zapięliśmy psy, bo oto tuż przed nami przebiega rudy kotek. Bezpiecznie umyka w kępy sitowia. Psy mogą tylko oblizać się smakiem.

- Kapitanie, mój kapitanie! Nie pędź tak, bo zostawiasz nas daleko w tyle. A mnie już ostroga w pięcie zaczyna przypominać o sobie – wołam dopędzając ciągnionego przez niezmordowanego Jacusia Cezarego.

- Panie, ile to będzie stąd do komisji wyborczej?! – pyta tymczasem Cezary spoglądającego na nas z ciekawością spoza płota młodego mężczyznę. Oj, memu miłemu też już się ta droga dłuży. Zdawało się nam, że cel jest znacznie bliższy. Tymczasem asfaltowa szosa, wciąż wije się i wije, prowadząc nas w dół wsi…

- A będzie jeszcze ze dwa i pół kilometra! – odpowiada tamten i widać, że z chęcią rozwinąłby pogawędkę.

   Zatrzymujemy się więc skwapliwie, korzystając z chwili odpoczynku. Zuzia kładzie się ziając rozgłośnie. Jacuś też dyszy. Zdałaby się psiakom jakaś kałuża albo potok. My też mamy chętkę na przepłukanie gardła. Pamiętamy o tym, że jest we wsi jakaś karczma. Miło byłoby wypić zimne piwko…Po kilku minutach konwersacji mijamy domostwo sympatycznego sąsiada i wędrujemy dalej nadal zachwycając się widocznym i tutaj bogactwem jesiennych barw. 

   I oto pojawia się przed nami jaskrawo wymalowany budynek karczmy. Otoczony jest przechadzającymi się chwiejnie, dyskutującymi ze sobą zażarcie, popijającymi piwo z wielkich kufli mężczyznami w różnym wielu, którzy na nasz widok przerywają rozmowy i milcząc przypatrują się naszemu korowodowi z mieszanką ciekawości i nieufności. A nam jakoś zupełnie mija chęć na uraczenie się w tym miejscu gorzkim, chmielowym napitkiem.

- Najwyżej napijemy się wody ze studni przy kapliczce… - szepczę do Czarka a on kiwa głową i przyśpiesza kroku.

  Na szczęście szybko dochodzimy do budynku szkoły. Tu mieści się cel naszej wędrówki. Z radością rozsiadam się na drewnianej ławeczce. Psy układają się u moich stóp. Cezary pierwszy idzie dopełnić obywatelskiego obowiązku. Jest godzina jedenasta trzydzieści. A więc dwie i pół godziny zabrało nam dotarcie tutaj.

- Nie jest źle! – wzdycham - Odpoczniemy tu kapkę i jakoś wespniemy się z powrotem! – Bo z powrotem czeka nas ciągła wspinaczka, zdaję sobie nagle sprawę, czując, że stopy pulsują mi boleśnie a w krzyżach coś strzyka. Siedzę sobie więc błogo i nie mam ochoty nigdzie się stąd ruszać. Wokół cicho i spokojnie. Nie widać tłumów wyborców, zmierzających w tę stronę. Wieś zdaje się uśpiona. Odurzona zachwycającym, październikowym słońcem i wspaniałym ciepłem. Nie dzieje się nic, co mogłoby przerwać tę harmonię…

- No już jestem, Oluniu! Teraz ty! – z zamyślenia wyrywa mnie dziarski głos Cezarego. Psy na widok pana skaczą z radości i opierając się łapami o jego kurtkę zostawiają na niej kolejne, błotniste pieczątki.

   Wchodząc do budynku zerkam na moją kochaną drużynę. Zuzia i Jacuś patrzą na mnie z wiernym, psim uśmiechem i machają ogonami. Czarek, wypuszczając kłąb dymu z papierosa puszcza do mnie oko. Z westchnieniem zanurzam się w głąb lokalu wyborczego. Wewnątrz mimo uchylonego okna jest duszno. Uwięzieni w małym pomieszczeniu członkowie komisji szacują wzrokiem moją postać. Uśmiechają się życzliwie. Odziana w białą bluzeczkę z falbankami członkini w lekkim zdumieniu spogląda na moje brudne gumiaki. Chrząknąwszy grzecznie witam się ze wszystkimi. Parę słów zamieniam z sołtysem.

- Był mąż, teraz czas na żonę!  - mówię, nawiązując do niedawnej wizyty w tym przybytku, równie ubłoconego, ale nigdy nie tracącego rezonu Cezarego.

- Po drodze tutaj znaleźliśmy trochę grzybów. Na zupę starczy. Może jeszcze coś znajdziemy w sosnowych młodniakach?! – mówię wspominając także o planowanym dojściu do słynącej z cudów kapliczki.

    Biorę wręczone mi kartki i znikam za zasłonką. Wpatruję się w szeregi nazwisk. Nie znam nikogo z tych osób. Opieram się o mały blacik. Przecieram okulary i zakreślam krzyżyk. Potem jeszcze jeden, bo przecież sejm i senat…I już. Odfajkowałam. Żegnam się i czym prędzej wychodzę. Byleby na świeże powietrze. Do tych bezkresnych dróg, do wzgórz, do lasów i łąk. Wprawdzie nogi bolą, ale nic to. Swobodnego wędrowania mi trzeba. A co do ewentualnych zmian po wyborach? Co tu zmieniać na lepsze? Oby nie zmieniło się na gorsze…Z papucia na lać, jak zwykła to określać moja licealna wychowawczyni.

- Idziemy? – cmokam w policzek Cezarego a psy liżą moje ręce.

- Idziemy! – odpowiada mój strudzony kapitan. Przekraczając rzekę znowu zagłębiamy się w ciszę i ciepły koloryt okolicznych wzgórz oraz lasków. 

   Ponieważ jesteśmy zbyt zmęczeni by nadkładać drogi do kapliczki wędrujemy skrótem zachwycając się dębowymi i modrzewiowymi młodniakami. Mijamy parkujące na poboczach samochody terenowe myśliwych. Ubrani w czapki z pomarańczowym otokiem, uzbrojeni w fuzje mężczyźni mają wielką ochotę by upolować jakiegoś dzika. I chociaż wiem, że dziki niszczą rolnikom uprawy, że za dużo ich w okolicach, to w duszy szepczę życzenie, by nie zbliżały się dzisiaj do tych stron, by bezpiecznie przetrwały w swych dalekich ostojach.

   Około dwóch kilometrów od naszego siedliska znajdujemy opuszczone domostwo i obfitującą w dorodne owoce jabłoń. Napełniamy jabłkami torbę. Zajadamy się ze smakiem.  Sok ścieka nam po brodach. Chłodny wiatr owiewa zmęczone twarze.  Potem wspólnie taszczymy ciężką torbę, nie mogąc się już doczekać końca wędrówki.

   Wreszcie docieramy do domu. Jest prawie trzecia po południu. Mamy zatem około piętnastu kilometrów w nogach. Mocno to czujemy. Oj, mocno! Psy chłepczą wodę z wiadra a potem kładą się zmęczone na trawę i zapadają w kamienny sen. Szybko rozpalamy w kuchennym piecu. Trzeba ugotować jakiś obiad. Przygotować karmę dla psów i kotów. Zanieść ziarna kurom oraz jabłka kozom. I odpocząć, nareszcie odpocząć. Skończyć spokojnie dzień…Tym bardziej, że po zmianie czasu słońce szybciej zachodzi. A wynik wyborów…? Ech, będzie, co będzie. Byleby zdrowie jako takie było. Byleby tylko nasze Pogórze trwało nadal w spokoju i niezmiennej urodzie swej dzikiej natury. Byleby jutro i pojutrze wstał dobry, pogodny dzień…

…Dolinami i wzgórzami słońca blask wędruje co dnia

A drużyna Jaworowa tak jak trwała, niechaj trwa…