Bzowe dziewczynki, bzowe babuleńki…

   Wspomnienie z dzieciństwa: Jest gorące lato. Razem z moją przyjaciółką Adą chowając się przed namolną Grażynką chronimy się w krzewach czarnego bzu. Klękamy na wilgotnej ziemi. Nieruchomiejemy. Wstrzymujemy oddech, by nikt nas tu nie znalazł, nie usłyszał. Spoglądamy na siebie z porozumiewawczym uśmiechem, wyłapując odległe nawoływania zaniepokojonej naszym zniknięciem Grażynki. O nie! Nie ujawnimy się. Już dość nas namęczyło sobą to hałaśliwe, uwielbiające być w centrum uwagi dziewczynisko. A tutaj spokojny półmrok. Ostro - dławiący, lecz dziwnie słodki zapach kwiatów czarnego bzu. Delikatny szum liści. Ćwierkanie wróbli także mających gdzieś tu kryjówkę. Posmak przygody i tajemnicy. I my dwie, którym nie chce się wcale wracać do zwykłego świata.

   Rozsiadamy się wygodnie. Wygładzamy dłońmi ziemię i patykami rysujemy na niej nasze imiona: Ola i Ada. I jeszcze wokół wielkie serce. Patrzymy na siebie uszczęśliwione. Uśmiechnięte. Rozgrzebujemy patykami mały, piaszczysty kopczyk. Może dokopiemy się do kreta? Znajdujemy niezwykłe szkiełko. Fioletowe. Błyskające amarantowym blaskiem. Skarb, na który obie spoglądamy pożądliwie. Chciałabym zabrać go i schować w mojej porcelanowej szkatułce wraz z innymi cennymi dla mnie przedmiotami. Mam już tam kilka innych, kolorowych szkiełek. Mam piórko papużki, muszlę z perłowym blaskiem, czerwone koraliki, czarny, lśniący miką kamyk znad morza oraz pokryty zielonym nalotem, odpustowy pierścionek... Podnoszę błyskające teraz purpurą szkiełko ku światłu wydobywającemu się delikatną smugą spomiędzy bzowych, kwietnych baldachów. Na twarzy Ady słońce natychmiast projektuje fioletowe zajączki. Poruszam szkiełkiem a jego blaski skaczą w jej brązowych oczach sprawiając, iż ta moja bliska jak siostra przyjaciółka wygląda w tej chwili niczym tajemnicza rusałka. Długie, orzechowe w odcieniu włosy wymykają się jej z warkoczy. Otaczają ciepłą, wibrującą aureolą twarz dziewczynki. Spontanicznie zrywam kwiat bzu i wtykam go jej za ucho. Ada chichocze.

   Z daleka słyszymy nawoływania matki Ady. Czas na kolację. Chcąc nie chcąc trzeba wyjść z naszego bezpiecznego zacisza. Moja przyjaciółka pochmurnieje. Nie bardzo ma ochotę wracać do domu. Na pewno znowu czeka ją tam jakaś awantura…

- Weź sobie to szkiełko i schowaj żeby nie zginęło! – mówię, wręczając jej nasze amarantowe cudeńko. Bardzo chcę żeby znowu się uśmiechnęła.

- Nie! Lepiej je tu z powrotem zakopmy. To będzie nasz wspólny skarb. Dobrze? – szepcze ona poważnie i nie czekając na przyzwolenie z mojej strony ponownie rozgrzebuje ziemię a potem ukrywszy w jej czeluściach szkiełko uklepuje zgrabny kopczyk…

   Chwila obecna: Zrywam owoce bzu. Mimo suszy obrodził niezwykle tego roku. Gałęzie aż uginają się pod ich ciężarem. Kury doskakują łakomie do najniżej rosnących owoców i dziobią je ze smakiem. Rzucam im więc na ziemię kilka dorodnych kiści a sama spokojnie napełniam nimi wiadro. Oboje z Cezarym uwielbiamy czarny bez. Co roku robię z niego przetwory a potem zajadamy je ze smakiem, dostarczając sobie w ten sposób w chłodniejszych porach roku dawki witamin ukrytych w słodko-cierpkiej, wspaniałej galaretce z chrupiącymi ziarenkami . Tak miło jest wieczorem otworzyć słoiczek konfitur i czytając coś, czy oglądając film bezwstydnie i radośnie łasować.

   Ale najpierw trzeba nazbierać pełne wiadro a potem cierpliwie obrywać z kiści drobniutkie, czarne koraliki bzowych jagódek. Siedzę pod budynkiem gospodarczym i od kilku już godzin obrywam, obrywam, obrywam…Psy pchają się do mnie namolnie z obu stron. Fioletowo-różowymi dłońmi głaskam ich pyski, zostawiając przy okazji na ich białej sierści amarantowe plamki. One kręcą ogonami młynki i spoglądają wyczekująco w moje oczy. Już wiem. Muszę przerwać albo szybko skończyć robotę z bzem, bo psiaki są głodne. Wyspały się pod wiatą i doczekać już nie mogą kolacji.

   Z trudem podnoszę się z ławy. Cicho pojękuję. Kilka dni temu podczas wyrywania ostów dla kóz jakiś ból wlazł mi w krzyże i od tej pory, mimo smarowania rozgrzewającą maścią, nie odpuszcza. Kuśtykam niosąc przed sobą ostrożnie miednicę pełną bzowych owocków. Wyciągam z lodówki garnek z mięsem i kośćmi. Biorę psie miski i wychodzę przed dom. Odbywa się cowieczorny rytuał. Ustawiam naczynia na Zuzinej budzie i dzielę sprawiedliwie smakołyki. Psiska kładą się naprzeciwko mnie na trawniku i spoglądają niecierpliwie na moje poczynania. Wreszcie dostają swoje porcje i zabierają się z apetytem za wcinanie. Mogę teraz wrócić do domu i wziąć się za ciąg dalszy roboty z bzem.

   Ledwo zdążyłam umyć ręce, gdy słyszę dzwonek telefonu. Biegnąc do kuchni obcieram pośpiesznie dłonie w spodnie. Odbieram. To Ada. Często dzwoni do mnie wieczorami. Ma wtedy chwilę czasu dla siebie i głęboką potrzebę by nareszcie porozmawiać z kimś, wyrzucić z siebie balast trudnych emocji, a także odetchnąć od własnych spraw i pogrążyć się choć na moment w innej niż własna rzeczywistości…

- I co tam, kochana u Ciebie? – pytam zasiadając przy stole. Znowu z mych ust wyrywa się mimowolny jęk. Korzonki w części krzyżowej pleców nie dają o sobie zapomnieć. Wkładam rękę do miednicy pełnej chłodnych owocków czarnego bzu. Ich dotyk cudownie koi…

- Ach! Wciąż to samo! Ledwo się w tym upale dokaraskałam do rodziców. Jakieś awarie były po drodze. Musiałam przesiadać się do innego tramwaju a potem jeszcze wlec parę kilometrów z ciężkimi siatami wypełnionymi garnkami z obiadem dla moich starych. Ledwo żyję! – wzdycha Ada. I ja wzdycham, bo cóż, rozumiem dobrze jej zmęczenie. Współczuję ogromnie, ciężkiej sytuacji z jej rodzicami. Oboje starzy i bardzo chorzy. Alzheimer i rak płuc. A przy tym matka ogromnie dokuczliwa. Ojciec mrukliwy i zmierzły. I Ada sama schorowana a od czterech lat, dzień w dzień pokonująca tę samą kilkudziesięciokilometrową trasę do rodziców i z powrotem. Troszcząca się o nich ofiarnie i czule. Dogadzająca. Pamiętająca zawsze o kupnie ulubionych batoników dla mamy i papierosów dla taty (ach, w jego stanie już mu przecież nie zaszkodzą!). Jak maszyna wykonująca sprawnie codzienne czynności takie jak: sprzątanie rozsianych po całym domu nieczystości, szorowanie obsikanych podłóg, kąpanie matki, mycie ojca, przygotowywanie kolacji i śniadania na następny dzień…

- Ale dzisiaj mój ojciec mnie dobił! – głos Ady jest pełen bólu i goryczy.

- Pamiętasz, mówiłam ci, że jemu ostatnio poza zupami i kluskami śląskimi nic już prawie nie smakuje? A gdzież ja będę w tym gorącu kluski co dzień lepić?! Nie mam już siły stać godzinami przy kuchni. No to ucieszyłam się jak w osiedlowym supermarkecie odkryłam tanie a dobre kluski. Nakupiłam ich od razu spory zapas. Zamroziłam. Pomyślałam, że teraz tylko będę co parę dni gotować zupy, dusić mięso i robić sos. A robotę z kluskami nareszcie mam z głowy. I cała zadowolona podałam dzisiaj ojcu te kluski z pysznym sosem. I wiesz co? Wściekł się na mnie! Złośliwie wywalił wszystko na ledwo co wyczyszczony przeze mnie dywan. Ryczał, że twarde, niedobre, że na pewno chcę go otruć a w ogóle to jestem taka i owaka, wyrodna, leniwa córka, i że patrzeć już na mnie nie może! – wykrzyknęła moja przyjaciółka i rozpłakała się bezradnie.

   I mnie bolesna kulka natychmiast urosła w gardle. Jak to? Za tyle dobroci i codziennego starania taka teraz moją Adę spotyka nagroda? A przecież nie można usprawiedliwić zachowania ojca Ady chorobą psychiczną, bo to jej matka choruje na Alzheimera a nie on. Tak bardzo bym chciała pocieszyć przyjaciółkę, przytulić, sprawić by mogła oderwać się od męczących ją spraw. Zaprosić znowu do siebie i jak przed kilkoma laty spędzać razem czas na długich spacerach wśród bukowych lasów i pachnących wrotyczem pól. Śmiać się patrząc na kozie utarczki. Śpiewać ulubione piosenki. Zbierać zioła i jeżyny. Palić ogniska. Parzyć się wygarnianymi z popiołu ziemniaczkami. Siedzieć wieczorami na ławie pod budynkiem gospodarczym, łuskać z lubością ziarna dyni i spoglądając w rozgwieżdżone niebo popijać nalewkę z czarnego bzu.

   Ale Ada nie może do mnie przyjechać, bo odkąd umarła jej siostra nie ma kto jej wyręczyć w opiece nad rodzicami. Skazana na swój kierat, coraz bardziej sfrustrowana i zmęczona kilkaset kilometrów ode mnie przeżywa swój codzienny dramat samotnie.

   Po kilku minutach spokojnej rozmowy Ada uspokoiła się trochę. Pośmiałyśmy się nawet na wyobrażenie jej ojca, który w następnym wcieleniu za swój brak szacunku dla pracy córki pokarany będzie rolą gospodyni domowej. A najlepiej jeszcze żony wiecznie niezadowolonego ze wszystkiego męża. Jak dobrze jest tak sie razem posmiać. Aż do łez...Pogadałysmy potem jeszcze trochę i ja też pożaliłam się na wszystkie moje bóle i dolegliwości. Opowiedziałam o nowościach. O ciągnących się kłopotach. O śmiesznych sytuacjach zaobserwowanych niedawno. Wreszcie pożegnałyśmy się z westchnieniem i wzajemnym życzeniem by następny dzień był lepszy od dzisiejszego…

  Wróciłam do roboty z czekającym na mnie bzem. Trzeba było przepłukać owoce a potem wsypać je wraz z cukrem do sokownika. Rozpalić pod kuchnią i dokładać drewienek by sok mógł pod wpływem pary równomiernie skapywać małym kranikiem do podstawionego obok garnuszka. W międzyczasie musieliśmy jeszcze z Cezarym wydoić kozy. Dać im świeżą porcję siana na noc. Wymienić wodę. Zebrać jajka z obu kurników (których ostatnio niestety coraz mniej, bo kury zaczęły okres pierzenia).

  Długo wieczorem urzędowałam jeszcze w kuchni zlewając sok do większego garnka a potem do butelek, pasteryzując je i ustawiając do ostygnięcia na szafce kuchennej. 

   W całym domu roztaczał się słodko-cierpki zapach bzu. Cezary wziął się za czyszczenie przypalonego jak zwykle od spodu sokownika a ja usiadłam przy uchylonym oknie i popijając gorącą herbatę ze świeżo zrobionym przez siebie sokiem zapatrzyłam się w mrok. Wionął na mnie jesienny już prawie chłód. W krzyżach znowu boleśnie coś zakłuło.

- Och, babuleńka już ze mnie, bzowa babuleńka – szepnęłam sama do siebie, czując dotkliwie w kościach ciężar przepracowanego dnia oraz smutek, że na tak wiele spraw nie mam wpływu. Nie pomogę mojej Adzie. Nie przywrócę już dawnych, beztroskich lat. A nasze zaczarowane, fioletowe szkiełko, zakopane i niepotrzebne nikomu marnieje gdzieś tam na starym robotniczym osiedlu, pod zapomnianymi krzewami dzikiego bzu…

- Gdzie tam babuleńka! Wypraszam sobie, bo jak ty babuleńka, to ja dziadziuś! – zawołał dziarsko Cezary wkraczając do kuchni z wyczyszczoną pokrywą sokownika.

 - Dno będę musiał jutro wyczyścić piaskiem, bo przypalenizna tak przywarła, że nie da się jej w ogóle oderwać! – sapnął i usiadł naprzeciw mnie z westchnieniem.

- Napij się herbaty a potem nasmaruj mnie tą maścią rozgrzewającą, bo nic mi się nie polepsza – szepnęłam nalewając mu z dzbanka herbaty.

- Oj, ty babuleńko moja, bieduleńko... Pewnie, że cię nasmaruję! – uśmiechnął się do mnie popijając ze smakiem bordowy napój. A psy położyły upstrzone bzowymi plamkami pyski na naszych kolanach wzdychając uszczęśliwione…