Wrotycz i inne magiczne rośliny Pogórza…

       Ponieważ mieszkam w czystych, pełnych zieleni i dalekich od wielkich miast okolicach wędruję sobie czasem po łąkach oraz polnych dróżkach i wypatruję ciekawych, leczniczych roślin. Niektóre z nich zbieram, inne tylko oglądam. Uczę się je rozpoznawać, lecz nie zawsze mi się to udaje. Wiele z nich jest bardzo do siebie podobnych. Łatwo się pomylić.  Mam trochę książek na temat ziół  i stale coś ciekawego znajduję o nich w Internecie. Rozmawiam też o naturalnych metodach leczenia z tutejszymi znajomymi. Wypytuję ich, jaka konkretna roślina na co im pomogła? Jak jej używają? Jak długo stosują? Lubię usiąść sobie z sąsiadkami w przytulnej kuchni i słuchać ich opowieści, wymieniać się uwagami czy spostrzeżeniami na temat naturalnego leczenia, a także wypróbowywać na sobie najdziwniejsze nawet przepisy. Np. dwa lata temu na ból ostróg w piętach pomogła mi mieszanka gorących, utłuczonych ziemniaków i skrzypu polnego, w której co wieczór moczyłam nogi.  A znajomej zza lasu okłady z liści kapusty znacznie zmniejszyły opuchliznę i ból kolan. Innej z kolei ustąpiły dolegliwości reumatyczne po kilkukrotnym przyłożeniu pijawek…

   Zbieranie ziół (oczywiscie, gdy nie tną przy tym dokuczliwe komary i bąki oraz gdy żar nie leje się z nieba) jest dla mnie prawdziwą przyjemnością, daje cudowne poczucie niezmierzonej wolności i zapomnienia o zgryzotach dnia codziennego.  Wędrowanie po bezkresnych łąkach czy nawet hasanie po nich, gdy najdzie człowieka ochota, oczyszcza, napełnia światłem, przywraca stan równowagi duszy i ciała. Zajmowanie się leczniczymi roślinami  zbliża do pierwotnej natury kobiecej, do prawiedzy naszych babek i prababek, tych wszystkich znachorek, zielarek i czarownic, które działały zgodnie z Matką Naturą i czerpały od niej energię, wiadomości oraz poczucie spokoju i niezależności. Obróbka oraz parzenie różnych mieszanek ziołowych ma w sobie coś z magii, zabawy z dzieciństwa, przeniesienia w czasie do lat niewinnych, niezmąconych jeszcze smutkiem, lękiem, rozczarowaniem czy też poczuciem bezradności.

   Nie mam jakiegoś szczególnie ulubionego zioła. Zbieram to, co znam oraz to, co może się przydać. Najważniejsze z tych roślin dla mnie to: dziurawiec na dobry sen, wyciszenie trosk oraz bóle żołądka, skrzyp polny na wzmocnienie włosów i niedobory witaminy K, pokrzywa na podniesienie odporności, melisa i szyszki chmielu na uspokojenie, mięta dla wspaniałego aromatu oraz na dolegliwości gastryczne, kwiat lipy oraz dzikiego bzu na rozgrzanie i przeciw przeziębieniu, glistnik jaskółcze ziele przeciw drożdżakom, nawłoć na problemy z układem moczowym, krwawnik do przemywania skaleczeń czy trudno gojących się ran i wreszcie wrotycz, głównie przeciw stanom zapalnym, bólom głowy, oraz pasożytom i wirusom.

   Poza wyżej wymienionymi ziołami korzystam także z mocy dziko rosnących tutaj owoców: pełnego witaminy C oraz antyoksydantów czarnego bzu,  przeciwkaszlowo działającej kaliny oraz regulującego ciśnienie krwi głogu. Robię konfitury, soki, dżemy, musy, wina i nalewki. Te domowe przetwory ogromnie smakują mnie i Cezaremu. Popijając herbatki ziołowe z lubością raczymy się zawartością zgromadzonych na półkach w spiżarce słoików i butelek, wierząc, iż są zdrowsze niż te sklepowe.  Być może to właśnie dzięki mocy ziół i domowych przetworów od kiedy mieszkamy na Pogórzu rzadko zapadamy na jakieś poważniejsze przeziębienia czy grypy. Na pewno pomaga nam spokojne, pełne zieleni otoczenie, fizyczna praca na czystym powietrzu i prowadzenie nieomal pustelniczego trybu życia, zmniejszającego prawdopodobieństwo zarażenia się krążącymi w większych skupiskach ludzkich zarazkami.  Co nie znaczy, iż w ogóle nie trapią nas żadne dolegliwości czy choroby. Oj, niestety, przed nimi nie da się uciec na żaden, najbardziej nawet sielankowy koniec świata i chyba nie ma magii, która umiałaby przed problemami ze zdrowiem całkowicie uchronić. A to stawy człowieka bolą a to korzonki nerwowe nawalają, a to zmęczenie totalne powala, a to dopadają problemy z tarczycą, nadwagą, czy innymi schorzeniami cywilizacyjnymi. Czas robi swoje i starzejemy się powolutku, odczuwając coraz więcej wynikających z tego niedogodności.  Godzimy się z tym, na co nie mamy wpływu albo też w jakichś nagłych zrywach walczymy z tym, co zdaje się nam do zwalczenia.  I tak  płynie nam jesień za jesienią, zima za zimą….

  

   Wraz z nastaniem chłodnej pory w mojej kuchni często stoi w dzbanku świeżo zaparzony wrotycz, aromatyczne zioło powszechnie występujące na Pogórzu Dynowskim, od lipca do listopada ozdabiające żółtymi plamkami tutejsze łąki, bezdroża i obrzeża pól. Na samym początku, gdy zamieszkaliśmy na Pogórzu traktowałam te żółte kwiatki jako roślinę ozdobną. Robiłam bukiety z macierzanki, wrotyczu i nawłoci. Cieszyłam się ich aromatem i barwami. A ponieważ nie traciły swej urody nawet po wyschnięciu kwiatki te stały w dzbanach aż do następnego lata. Potem na jednym z blogów przeczytałam o tym, że wrotyczem można wyleczyć się z boreliozy a ponieważ kleszcze są zmorą, z którą zmagamy się tu co roku, to mimo, iż nigdy nie robiliśmy sobie laboratoryjnych badań na obecność bakterii boreliozy, naturalnym stało się częste popijanie naparu z tej pożytecznej rośliny. Tak na wszelki wypadek i przeciw stanom zapalnym oraz ogólnie dla dobrego samopoczucia. Mam wrażenie, że napar ten nam obojgu jakoś pomaga. Mam w planach zrobienie także nalewki wrotyczowej, która ma działać rozgrzewająco, przeciwreumatycznie i co najważniejsze, przeciwbólowo. Po pracowitym okresie letnim, kiedy nasze stawy mocno odczuwają wszelkie przeciążenia taka nalewka bardzo się w domu przyda.

   Przekonałam się też, iż zapach wrotyczu odstrasza muchy i komary, dlatego w sezonie letnim wieszam wiązki tego ziela w kuchni i sypialni.

   Wrotycz uwielbiały moje kozy! Objadały się nim zawsze na łące niczym najlepszym smakołykiem! Dostawały go też w postaci suszonej. Mądre kozy wiedziały, co dobre!:-)

    Przez jakiś czas Cezary robił mocny odwar z wrotyczu i mieszał go z octem. Tym płynem skrapialiśmy siebie oraz nasze psy przed pójściem do lasu. To miało zapobiec żerowaniu na nas kleszczy, much i bąków. I jeśli tylko pamiętaliśmy o tym skrapianiu, to przez jakiś czas specyfik ów rzeczywiście działał a na pewno zmniejszał ilość ataków leśnych krwiopijców oraz zapobiegał wgryzaniu się tychże pasożytów w skórę. 

    Jak robię napar z wrotyczu? Biorę garść suchego ziela wrotyczu i zalewam go w dzbanku litrem wody i przykrywam. Po mniej więcej 10 minutach gotowy jest do wypicia albo do wcierania w zmienioną chorobowo skórę. Napar ten ma mocny, lecz moim zdaniem przyjemny zapach i lekko gorzki smak. Trzeba jednak pamiętać by postępować z wrotyczem ostrożnie - nie pić go zbyt dużo i w nazbyt mocnych dawkach, zawiera on bowiem silnie trujący związek zwany tujonem. Warto poczytać nieco więcej na ten temat w Internecie.

   Czy istnieje lek na wszystko? Jakaś zaczarowana woda życia albo roślina, pomagająca zwalczyć nawet najgorsze, nieuleczalne w konwencjonalny sposób choroby? Czy właśnie wrotycz mógłby być takim cudownym lekarstwem na każdą, najcięższą nawet chorobę? Nie sądzę, choć bardzo bym tego chciała… Jednak niektórzy niezbicie wierzą w  niezwykłą moc tego pachnącego kamforą ziela. A może po prostu bardzo chcą w nie wierzyć, mieć nadzieję, bo czymże byłoby życie bez nadziei?

   Niestety, często też słyszy się o tych, którzy zaufawszy niekonwencjonalnemu leczeniu i odrzuciwszy zupełnie klasyczną medycynę zachorowali jeszcze ciężej a nawet odeszli…Cóż, moim zdaniem, we wszystkim należy zachować zdrowy rozsądek i umiar. Nie zawsze jednak jest to łatwe, nie zawsze możliwe. Bywa, że  strach o kogoś bliskiego popycha nas do ryzykownych działań, do szukania na własną rękę kogokolwiek, kto zaoferowałby pomoc. W takim stanie łatwo można ulec szarlatanom i pseudo znachorom, nabijających sobie kiesę na naiwności oraz rozpaczy ludzkiej…

   - Ależ pięknie pachnie! – zawołał Cezary zastając mnie wczoraj w ogrodzie przy cięciu i kruszeniu suchych kwiatków wrotyczu.

- Tylko czy aby wyschły na pewno? – dopytywał się obserwując bacznie jak upycham w słojach wonne zioła.

- No zobacz tylko! Suchutkie jak pieprz! – odparłam a mój niedowiarek nachylił się by osobiście to sprawdzić.

- Hej! A co ty tu masz na brodzie? – zapytał ni z gruszki ni z pietruszki palcem wskazującym dotykając ostrożnie mego podbródka.

- Mówisz o tym długim włosie? Ech, niech sobie rośnie! Ponoć to charakterystyczna cecha wszystkich prawdziwych wiedźm! -  zaśmiałam się wzruszając ramionami a potem kontynuując pracę z wrotyczem przypomniałam sobie starą piosenkę „Gawędy” o czarownicach i zanuciłam ją pogodnie:

„Kochajcie czarownice, kochajcie czarownice

Chociaż opinię mamy strasznie zaszarganą

Kochajcie czarownice i poczęstujcie nas herbatką na dobranoc”

   

  P.S. Wszystkim zainteresowanym pogłębianiem wiedzy na temat ziół gorąco polecam stronę prowadzoną przez dr Henryka Różańskiego. Znaleźć na niej można ciekawe opisy większości występujących w Polsce ziół leczniczych wraz z ich dokładnym w danych schorzeniach zastosowaniem oraz przepisami.

http://www.rozanski.ch/tanacetum.html