Daleko od baśni...

   Jest wtorek. Myję okna. Brudne są, to trzeba, a że święta idą, to i tradycja wymaga. Tradycja! Coraz dalej jestem od tego wszystkiego. Coraz mniej czuję tę opiewaną we współczesnych piosenkach świątecznych magię świąt. Ale fakt nadchodzących świąt Bożego Narodzenia zawsze wywołuje we mnie natłok tęsknot, wspomnień i refleksji. Słodko-gorzkich.

   Patrzę na świat za oknem. Biało. Pięknie. Jak w rosyjskiej baśni o dziadku Mrozie. Sponad nielicznych, widocznych w oddali dachów domów unosi się dym. Gospodynie także sprzątają. Pościel na balkon wywieszają. Dywany trzepią. Czyszczą. Gotują i pieką. Zbliżają się wszak ważne dni. Zjazdy rodzin. Rozmowy. Kolędowania. Gromadne odwiedziny w kościele. Jak co roku. Ta powtarzalność jest pocieszająca i zasmucająca zarazem. Jest jakaś ciągłość. Nic się nie kończy dla ogółu, chociaż dla poszczególnych osób kończy się co dzień cały świat albo wali się w gruzy to, co z takim trudem budowali swymi czynami i nadziejami.

   Dzwoni do mnie Wiesia. Źle z nią i jej mężem. On znowu pije. Znów podniósł na nią rękę. Tuż przed ubiegłoroczną wigilią pojednali się. Wybaczyła mu wszystko. Uwierzyła raz jeszcze. Było im tak cudownie, jak tuż po ślubie. Teraz śmieje się sama z siebie. Przez łzy. Wigilię spędzi z dziećmi. On? Zapewne z kochanką albo z kolesiami gdzieś na melinie. Ale jeśli przyjdzie i przeprosi znowu mu wybaczy. No, bo jak to tak? Tyle lat razem! I tyle było miłości. I trójka udanych dzieci. I wszystko miałoby pójść na marne? Słyszę w jej głosie dygot, lęk i cień zawstydzenia, że jest taka słaba. Że nie potrafi uporać się ze swym życiem. I wciąż go, idiotka, kretynka, kocha…

   Jest środa. Wieszam świeżo uprane zasłony i firanki. Biały świat za oknem niezmiennie piękny i niewzruszony. Niebo błękitne a słońce świeci tak mocno, że aż razi w oczy. Słucham kolęd. Te stare, tradycyjne nie wywołują teraz żadnego wrażenia. Jest tylko jedna, której aż wręcz boję się słuchać, ale która co roku więzi mnie magnetyzmem swej prawdy i siły wywoływanych przez nią uczuć. „Kolęda dla nieobecnych”.

"Przyjdź na świat,
By wyrównać rachunki strat.
Żeby zająć wśród nas,
Puste miejsce przy stole.
Jeszcze raz pozwól cieszyć się dzieckiem w nas,
I zapomnieć, że są puste miejsca przy stole."

   Myślę o moich bliskich. O przyjaciołach. O tych, którzy odeszli i o tych, którzy są, ale ja nie mogę być z nimi. Moja chora mama… Fala bezradności…Siadam. Nic mi się nie chce. Zamglonym wzrokiem spoglądam przez okno. Jakiś ptak skacze po śniegu. Dzieciaki jeżdżą na podeszwach butów.

   Dwa lata temu w wigilię siedzieliśmy z przyjaciółmi we czwórkę w naszym domu. Bronek uśmiechał się od ucha do ucha. Miał taki magiczny, radosny błysk w oku. Tak mu wszystko smakowało. Ach, jak wychwalał tę moją zwykłą zupę grzybową! I śledzie! Tylko przy barszczu zdarzył się mały wypadek a mnie mróz przeszedł po krzyżu, czy to może nie jakiś znak…? Niosąc z kuchni wazę z zupą tak się śpieszyłam, że źle stąpnęłam. A może nie tyle śpieszyłam się, co myślami byłam zupełnie gdzie indziej? Przecież tego ranka dowiedziałam się, że mama ma poważny krwotok i znów jest w szpitalu…I szłam taka rozkojarzona a co najmniej jedna trzecia barszczu wylała mi się prosto na bieluśki obrus. Płynęła czerwonym, krwistym potokiem tuż pod nakrycie Bronka…

- Gapa ze mnie. Przepraszam Was kochani! – stałam roztrzęsiona. Łzy tylko czekały by wylać się strumieniem.
-To nic, to na szczęście! – pocieszali wszyscy i skoczyli zaraz by pomagać mi zmieniać obrus i uprzątać ze stołu zalane serwetki i sztućce.
- Nie martw się Oluś! Jeszcze zostało przecież mnóstwo barszczu i na pewno jest pyszny! Jak zresztą wszystko, co przyrządzasz! – wołał Bronek, ściskając mnie serdecznie i nalewając sobie pełniutki talerz bordowej zupy.
- Siadaj w końcu z nami dziewczyno! Nie biegaj tak! Pośpiewamy może kolędy? 

I od razu zaintonował swym ciepłym, miłym barytonem radosną, pełną werwy, świąteczną pieśń.

"Pójdźmy wszyscy do stajenki
Do Jezusa i Panienki
Powitajmy maleńkiego
I Maryję, matkę jego..."

   Schowałam w sobie łzy. Nie chciałam psuć im wigilii. Pośpiewaliśmy. Och, jak ja lubię to wspólne kolędowanie! Przeważnie zapominam wtedy o wszystkim. Odpływam w świat baśni, dzieciństwa, ogromnej ufności w tryumf dobra nad złem... Podczas śpiewania patrzyłam z miłością na twarze  zgromadzonych przy stole osób. Były radosne, skupione, spokojne i wzruszone...

Pół roku później Bronek odszedł…Tak nagle!

   Jest czwartek. Robimy z mężem galaretę z nóżek. Kroimy warzywa. Pachnie zielem angielskim i liściem bobkowym. Schodzę do kotłowni. Czas szykować jedzenie dla kur. Przez okno patrzę na ogród zmarłej tego roku sąsiadki. Pusto. Cicho. Biało. Tylko wysoki, zielony bukszpan sterczy samotnie i dumnie pośród śniegu. Jak strach na wróble, który nie ma już czego strzec i na co czekać, ale mimo wszystko uparcie trzyma straż.... 

   Rozmawiam przez telefon z Beatą. Chwila ciepła, uśmiechu, wymiana serdecznych słów. Dobry, prawdziwy człowiek na mojej drodze. Ten rok dał mi możliwość poznania kilku sympatycznych, bliskich mentalnie osób. Świadomośc tego koi i wzrusza. Oddala od bolesnych myśli...

    Jedziemy z mężem na zakupy świąteczne i na pocztę. Trzeba wysłać kilka kartek. Boję się czy nie za późno. Czy dojdą…? Jak niewiele ludzi na poczcie. Mało komu chce się wysyłać tradycyjne kartki. Przecież każdy ma komórkę, maila…

   Zaprzyjaźniona ekspedientka w sklepie miesnym dzisiaj bez humoru. Zmęczona. Z trudem ukrywa irytację. Dziwi się, że tak mało kupujemy na święta, ale zaraz potem przyznaje nam rację. W jej rodzinie też w tym roku będzie skromnie. Nie ma co szaleć. Życie nie kończy się przecież na świętach, jednak większości tak się chyba wydaje. Jedni biorą kilkanaście rodzajów wędlin. Bezwstydnie rozbuchani w szaleńczym wydawaniu pieniędzy. Innych stać tylko na kilka plasterków szynki, kaszankę i pasztetową. I ci drudzy stoją w kolejkach tacy zgaszeni, zawstydzeni, ściskając w dłoniach co najwyżej dwadzieścia, trzydzieści złotych...
Żegnamy się z ekspedientką, tradycyjnie życząc jej wesołych świąt. Rewanżuje się tym samym, ale omal sie nie rozkleja, szepcząc, że w wigilię pracuje do piętnastej. A tymczasem w domu cała robota czeka na nią, bo mąż tylko chleje...

    Wracamy do domu. W dolinie nie ma prawie wcale śniegu. Im wyżej wjeżdżamy w nasze strony, tym więcej go widać na polach.
Jakieś dzieciaki wracają ze szkoły, wygłupiają się. Chłopcy ciągną za warkocz śliczną blondynkę. Och, jaka ona jest podobna do dawno niewidzianej Izy…

    Przypomnienie pierwsze…Bawię się na śniegu z moją przyjaciółką Bogną i jej młodszą o trzy lata siostrzyczką Izą. Lepimy bałwana. Obrzucamy się śnieżkami. Z nosów wiszą nam smarki. Śmiejemy się jak wariatki i biegniemy na plac zabaw. Odgarniamy śnieg z krzesełek karuzeli i kręcimy nią, kręcimy…Niedobrze mi się robi, bo za dużo zjadłam w te święta i teraz czuję w żołądku te wszystkie przygotowane przez mamę ciasta, pyszne śledzie i uszka z grzybami. Bogna też krzyczy, że ma już dość. Tylko Iza chce się jeszcze bawić i wciąż prosi by pchać jej krzesełko. Tak lubi ten zawrót głowy. Długi, jasny warkocz wije jej się wokół ciemnego kołnierza…

   Przypomnienie drugie…Czekając na tramwaj siedzę na rynku mojego miasta. Obok mnie odziana w ciepły, niebieski kombinezon córeczka. Wracamy z teatrzyku kukiełkowego. Śmiejemy się wspominając najweselsze scenki. Nagle milknę. Naprzeciwko nas idzie dziwnie znana mi a jednocześnie nieznana postać. To dawno niewidziana Iza. Oczy nieprzytomne i szkliste. Chwieje się. Tłuste, źle obcięte włosy wysuwają się spod kaptura nieświeżej kurtki. Serce się ściska. Tak dawno jej nie widziałam. Od Bogny wiem, że Iza nie może się uwolnić od narkotyków. Wciągnął ją w nałóg własny, niby kochający mąż. A poza tym zaraził… Zamieniamy parę słów. Iza się spieszy. Nie może skupić się na rozmowie. Z kimś jest umówiona. Idzie. To dla niej ważne…

   Jest piątek. Na dworze kilka stopni na plusie. Piekę pierniczki. Lubię je, gdy są świeże, chrupkie i twarde. Mało słodkie. Jedna partia już upieczona. Stygnie i czeka na polukrowanie. Druga dopieka się na rumiano. Próbuję. Czy to one nie mają smaku, czy to ze mną coś nie tak?

   Otwieram pocztę. Mam list od Ady. Z jej mamą coraz gorzej. Alzheimer sieje w jej mózgu zniszczenie. Niszczy ją oraz całą rodzinę. Udręczona Ada sama niedomaga. Wysiada jej kręgosłup. Ma jakieś guzy na tarczycy. Nie ma kiedy się leczyć. Nie ma kiedy zająć się swymi synami. A odkryła, że obaj palą trawkę. Bagatelizują, że to nic. Że przecież wszyscy ich koledzy to robią! Tak, ale od tego się przecież zaczyna...Wszystko się rozprzęga, degeneruje. Przeraża agresja, siła i ciężar matki. Miejsc w rejonowych domach opieki nie ma. Trzeba czekać miesiącami. Mizerny zasiłek pielęgnacyjny już się Adzie nie należy. A wydatków sporo...Pralka pracuje nieomalże na okrągło. Matkę trzeba kilka razy dziennie umyć. Przebrać. Nakarmić. Znieść w spokoju wszystkie wyrzucane z jej ust z prędkością karabinu maszynowego obelgi. Sprzątać. Nieustannie sprzątać. Znaleźć chwilę na rozmowę z ojcem, który chorując na serce i będąc w bardzo podeszłym już wieku nie ma siły by opiekować się żoną. Siedzi w kącie roztrzęsiony i nieobecny. Albo mamrocze modlitwy, przebierając paciorki różańca…Ada pisze, że w ich domu unosi się dziwna mieszanka woni. Leków matki, jej moczu i kału, silnych środków dezynfekcyjnych oraz …suszonych grzybów. No bo przecież wigilia za pasem. Trzeba przynajmniej zupę i uszka zrobić…

   Jest sobota. W nocy spadło trochę świeżego śniegu. Pod spodem lód. Idąc na spacer z kozami zaliczam pierwszego orła. Nic to. Po powrocie do domu popijam dziurawiec i odkurzam. Spłoszone koty rozbiegają się szukając w domu jakichś cichszych, bezpieczniejszych kątów.  Żal mi ich, ale cóż począć? Kiedyś w końcu muszę posprzątać. Pozbierać te kocie i psie kłaki. Usunąć uparte, wszędobylskie pajęczyny. Strasznie hałasuje ten odkurzacz, ale może i dobrze. Coś ściska mnie w sercu. Od kilku dni zalęgła się tam dziwna drzazga. I już sama nie wiem, czy to jakiś mięsień mnie boli, czy zmora dusi…

Dzwoni Bogna. Iza umarła dzisiejszej nocy. Miała niewiele ponad czterdziestkę...

I znowu uparcie słucham „Kolędy dla nieobecnych”. To tortura, ale zarazem i dziwna ulga…

"A nadzieja znów wstąpi w nas,
Nieobecnych pojawią się cienie.
Uwierzymy kolejny raz,
W jeszcze jedno Boże Narodzenie.
I choć przygasł Świąteczny gwar,
Bo zabrakło znów czyjegoś głosu.
Przyjdź tu do nas i z nami trwaj,
Wbrew tak zwanej ironii losu.

Daj nam wiarę, że to ma sens,
Że nie trzeba żałować przyjaciół.
Że gdziekolwiek są dobrze im jest,
Bo są z nami choć w innej postaci.
I przekonaj, że tak ma być,
Że po głosach tych wciąż drży powietrze,
Że odeszli po to by żyć.
I tym razem będą żyć wiecznie."

   Tego samego dnia przed zmrokiem. Zmieniam pościel. Pięknie pachnie świeżością. Poprzez okno zagląda do mnie księżyc, dobrze widoczny na różowiejącym niebie.

Gładzę błękitne wzory na kołdrze. Przypomina mi się, że muszę zadzwonić do Krysi. Ona tak lubi wszystko, co niebieskie...

   Jak zawsze pytam o jej samopoczucie. Kilka lat temu przeszła obustronną mastektomię oraz wycięcie guzów mózgu. Było bardzo źle, ale teraz stan jest stabilny. Jednak czasem zacina się. Nie pamięta, co chciała powiedzieć. Zamyśla się. Pyta, co u jej siostry! Mnie pyta, bo sama jest z nią od wielu lat pokłócona i jedyne informacje o niej czerpie właśnie ode mnie! Jestem ich łącznikiem. Gorzko i niewygodnie mi w tej roli. Co roku próbuję je pogodzić ze sobą. Co roku napotykam wówczas na stalowy mur z obu stron. I pomyśleć, że gdy wróciłam z Australii marzyło mi się, że urządzę w naszym domu wspólną wigilię dla wszystkich. I da się uleczyć stare rany. Zapomnieć rzeczywiste i urojone przewinienia. Przecież święta to czas miłości i przebaczenia! Ale nie! Spiętrzona, rozdmuchana uraza jest silniejsza niż wszystkie moje dobre chęci. Zresztą, sama też przecież nie jestem bez winy...

   Niedziela rano. Budzę się przed czwartą. Jakaś myśl nie daje mi spokoju. Czy aby nie zapomniałam zamknąć wczoraj kur? Dzień był słoneczny i ciepły, więc nareszcie mogły wyjść do ogrodu. Czy jakiś lis albo kuna nie zwietrzyły w nocy łatwej zdobyczy?! Ubieram sie pośpiesznie. Biorę latarkę i lecę sprawdzić co i jak. Na szczęście wszystko w porządku. Wpuszczam Zuzię do domu. Psina skwapliwie zajmuje moje ciepłe jeszcze miejsce na łóżku u boku pana. A ja,  kompletnie już rozbudzona postanawiam zacząć na dobre ten dzień. Zalewam zimną wodą śledzie żeby odmokły z soli. Robię ciasto na naleśniki. Troche farszu zostało z pierogów, więc trzeba go jakoś wykorzystać.  Namaczam prawdziwki na zupę i uszka. Karmię koty. Czyszczę kuwety. Szykuję karmę dla kur. Kroję bułki dla kóz. Piję kawę, obserwując różowy, zamglony lekko świt. Znów wychodzę na dwór. Zero stopni. Koty za mną. Karmię kury i kozy. Patrzę na ciche lasy i łąki. Na wciąż wyraźny księżyc. Wracam do domu. Cisza, spokój. Pachnie piernikami...

   Siadam przy komputerze, by skończyć wreszcie pisanie tego przydługiego posta. Za oknem coraz wyraźniejszy błękit nieba przekonuje mnie, że świat jest piękny. A życie dobre. I trzeba pozytywnie myśleć a wszystko się ułoży. I jeszcze nie raz zobaczę się z moimi bliskimi. A ci, którzy są teraz smutni jeszcze się rozweselą. Cierpiący doznają wreszcie ulgi. A ci zapiekli w swych urazach i fobiach wreszcie zrozumieją i wybaczą. A może pierwsi wyciągną rękę do zgody? Póki żyjemy wszystko jest przecież możliwe…

   Idę na strych. Znoszę stamtąd małą, sztuczną choinkę i pudełko z ozdobami. Otwieram je. Dotykam wspomnień. Rozczulam się na widok lepionych kiedyś przeze mnie łańcuchów i mieniących się kółeczek z papierków po cukierkach.... Och, a pod nimi widać jelonki, złociste pompony i gwiazdki, które kupiliśmy za bezcen od jakiegoś zwariowanego Turka na targu w Melbourne! Te świecidełka były niezwykłe. Inne niż tutejsze. Beztroskie…? 
Tamtejszy grudniowy dzień spowijał nas suchym, upalnym powietrzem. Chodząc po targu jedliśmy lody czekoladowe. Patrzyłam na ludzi, robiących zakupy świąteczne. Na ten wielorasowy, wielojęzyczny tłum krążący w zaaferowaniu wokół kramików i stoisk. Pachniało popcornem, owocami mango i cytrusami...

   Wracam do chwili obecnej. Moje urokliwe Pogórze. Wspaniała przestrzeń lasów, łąk, dolin i pofalowanych łagodnie gór.  Jestem tak blisko i tak daleko od baśni. Poranny śnieg za oknem błyszczy milionami brylantów. Ptak usiadł na pobliskim słupie wysokiego napięcia i patrzy na mnie uważnie. Trzeba by rzucić trochę okruszków na balkon. Uśmiecham się. Wesołych świąt ptaszku!

- Oleńko! Pomożesz mi ubrać choinkę? – z drugiego pokoju dobiega mnie głos Cezarego.

- Tak, tak! Już idę do Ciebie!

              Wesołych Świąt, kochani!***
                    I jeszcze jedno - jeśli kogoś z Was uraziłam czymś, dotknęłam, lub jakkolwiek przez ten rok zawiodłam, wybaczcie proszę...